top
Bloemkool
Groente (Brassicaceae)
BLOEMKOOL
 
WITTE BLOEMKOOL - Brassica oleracea var. botrytis

BLOEMKOOL

Bloemkool behoort tot de Brassica oleracea, een grote familie kolen en rapen. In tegenstelling tot broccoli bestaat bloemkool uit een bloemhoofd met nog ongedifferentieerde bloemknoppen en wordt alleen de krop van de kool gegeten. Om de bloemkool mooi wit te houden, wordt de kool zodra deze zichtbaar wordt, afgedekt met de bladeren.

Bloemkool is een lage plant, met bladeren die het bloemhoofd omsluiten, die zal uitschieten wanneer hij gaat bloeien, dan wel 1 meter 50 hoog an worden. Het bloemhoofd ontstaat alleen bij gematigde temperaturen. Bloemkool voelt zich niet prettig bij gemiddeld hogere temperaturen en aanhoudende vorst.

Omdat het afdekken van het bloemhoofd een bewerkelijke zaak is, zijn er de afgelopen decnnia zelfdekkende soorten ontwikkeld. Er is ook groene, paarse, zelfs oranje bloemkool; de groene bloemkool is pittiger, de paarse zachter van smaak.

De bereiding

Bloemkool wordt zowel gekookt, gestoomd als rauw gegeten, en soms gefrituurd (in een beslagje). Het verdient aanbeveling de bloemkool in gelijke stukken te breken (de zogenaamde 'roosjes'), zodat hij gelijkmatig gaart. In India wordt de bloemkoolstronk wel gefermenteerd (achar tandal).

BEREIDINGSTIJDEN (KOOKTIJDEN)

koken
ca 10 minuten
roerbakken
ca 9 minuten
stomen
12-14 minuten
frituren (beslagje)
2-3 minuten
 

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Bloemkool wordt liefst in een open zak bewaard om uitdrogen te voorkomen. In de koelkast is bloemkool zeker een week houdbaar, buiten de koelkast enkele dagen. Na blancheren kan bloemkool uitstekend ingevroren worden

Oorsprong en verspreiding

De bloemkool heeft zijn oorsprong in het oude Klein-Azië, in een wilde variant die meer op gladde boerenkool of cavallo nero leek dan op de bloemkool die we nu kennen.

De plant ontwikkelde tot een kool met een aanvankelijk nog kleine 'bloem' maar met grote bladeren, en kwam rond 600 voor Christus naar Europa. In de 16e eeuw kwam de plant van Cyprus naar Italië en Frankrijk, waar het op de kaart werd gezet door de tuinman van Lodewijk XIV, La Quintinie. Vanuit Italië en Frankrijk werd bloemkool in de loop van de 17e eeuw verspreid over heel Europa. Beide landen zijn nog altijd belangrijke teeltgebieden.

Bloemkool groeit overal ter wereld in gebieden met een gematigd klimaat, zelfs in de tropen op (koelere) hoogte, boven 1000 meter.

Taalkundige aspecten, etymologie

De Nederlandse benaming is een 'leenvertaling' van het Italiaanse cavolfiore, wat letterlijk ‘koolbloem’ betekent, zoals het Frans chou-fleur en het Engelse cauliflower.

VERTALING BLOEMKOOL

engels
cauliflower
frans
chou-fleur
italiaans
cavolfiore
spaans
coliflor
duits
blumenkohl
hindi (india)
gobhii
indonesisch
kobis bunga
japans
hana kyabetsu
vietnamees
cải bõng
chinees
cai hua
 

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

Bloemkool heeft een hoog vitamine C gehalte en bevat veel actieve chemicaliën, zogenaamde phytochemicaliën, glucosinolaten, net als veel kolen. Glucosinolaten geven mosterd, mierikswortel en kool (spruitjes) de typerend bittere smaak.

Rode kool en broccoli zijn de absolute toppers wanneer het gaat om glucosinolaten. De hoeveelheden glucosinolaten verschillen per koolsoort, maar kunnen ook voor verschillende rassen sterk verschillen. De concentratie glucosinolaten tussen het ene en het andere broccoliras kan een factor dertig variëren.

Glucosinolaten lossen op in water. Hoe meer kookwater je weggooit, des te minder houd je er over. Daarbij breken glucosinolaten af door verhitting. Hoe langer je dus kookt, des te minder glucosinolaten houd je over. Stomen en roerbakken leidt tot geen noemenswaardig verlies aan phytochemicaliën.

De kant–en-klare kool in plastic zakjes, blik of glas bevat daarom bitter weinig van deze goede stoffen. Ook in zuurkool zijn glucosinolaten grotendeels afwezig. Het zout waarmee zuurkool wordt behandeld heeft de cellen laten leeglopen, waardoor de glucosinolaten zijn weggelekt. Voorgesneden kool scoort daarentegen redelijk: het snijden van kool doet de gehalten aan glucosinolaten na een paar dagen juist stijgen.

Samenstelling per 100 gram rauw product

25
kcal
( 104,6 kJoule)
2
gram
eiwitten
5,3
gram
koolhydraten
2,4
gram
waarvan suikers
0,1
gram
vet
37
mg
omega-3
11
mg
omega-6
Vitaminen
3,9
µg
vitamine A
0,1
mg
vitamine B1
½
mg
vitamine B3
0,2
mg
vitamine B6
57
µg
vitamine B9
46,4
mg
vitamine C
0,1
mg
vitamine E
16
µg
vitamine K
mineralen
22
mg
calcium
0,2
mg
koper
0,4
mg
ijzer
303
mg
kalium
15
mg
magnesium
0,6
mg
mangaan
0,3
mg
natrium
44
mg
fosfor
1
µg
selenium
 

Bronvermelding update maart 2020

Plant database | The plantlist, Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden Veggipedia | Online groenten- en fruitencyclopedie Nutritionfacts raw cauliflower | Nutritiondata.self.com Nutritionfacts raw green cauliflower | Nutritiondata.self.com Gezondheid brassica | Resource, LUW