De witte boon is een variëteit met witte bloemen, die peulen vormt met eveneens witte zaden. Het is een stamboon, geen klimmende, slingerende plant, geen plant die ondersteuning bij de groei vraagt. In ons land worden nauwelijks meer witte bonen verbouwd, voorheen voornamelijk in Zeeland (Walcheren) en de kop van Noord-Holland.

De boon is een relatief klein, ovaal van vorm en afgeplat. In Nederland is de ietwat droge, witte boon vooral bekend van de combinatie met snijbonen in een gerecht dat 'kikkerbilletjes in het gras' heet, dat is ontstaan na de introductie van de snijbonenmolen.

Elders in de wereld zijn de witte bonensoorten beduidend meer geliefd, zoals in Italië. De reuze witte bonen die bekend staan als de Griekse en Spaanse gigantes zijn geen witte bonen, maar bonen van de pronkboon, de Phaseolus coccineus, waarover elders.

Bonen zijn door de Portugezen naar Europa gebracht, en het zal niet verbazen dat bonen ook op het menu van de Portugees staat. Witte bonen horen in Porto in Rolpens met witte bonen, op zijn Portugees Tripas a moda do Porto. Met het gerecht herdenken de bewoners van Porto enigszins cynisch hun opofferingszin. Tripas a moda do Porto is in 1415 ontstaan toen men alle kwaliteitsvlees naar koning João had verscheept die op dat moment het Noord-Afrikaanse Ceuta belegerde.

De bekendere Italiaanse witte bonensoorten zijn de cannellini zoals de fagiolo's uit de Ligurische alpen.

PEULVRUCHTEN KOKEN

Klik hier voor een uitgebreide beschrijving van de bereiding van gedroogde bonen in zijn algemeen. Hierin staat alles wat u weten moet over het wel of niet weken van bonen, het waarom, over het koken en over het schuimen van bonen. Lees dit artikel beslist.

De kookduur van (tevoren geweekte) witte bonen bedraagt gemiddeld 50 minuten tot een uur. Alleen bonen die een jaar of langer geleden geoogst zijn, kunnen een langere kooktijd vergen.

Iedere Goede vrijdag, kwamen de burgers, er eeuwen lang bijeen in de Grote Kerk. Voor iedere burger in de kerk aanwezig werd een boon in een fluwelen zakje gedaan, witte en zwarte bonen. De zwarte bonen vertegenwoordigden de functies die tijdens deze bijeenkomst verdeeld werden onder de boongangers, zoals de stemgerechtigden genoemd werden.

Wie een zwarte boon trok, verwierf de functie van Keurman voor één jaar. Het was aan deze keurmannen om de burgemeester en de schepenen te kiezen, volgens een complex protocol. Wie een witte boon trok. Mocht naar huis.

VERTALING WITTE BOON