De Europese bescherming is verleend in 1997 en heeft betrekking op de bonenteelt in de Vall d'Agri, waarbij zowel de verse als de gedroogde bonen onder de bescherming vallen. Er zijn 18 ecotypes onder de bescherming, waaronder de Fasuli Russi, Tovagliedde Rampicanti, Verdolini, Napulitanu Vasciu, Napulitanu Avuti, Ciuoti o Regina, Tabacchino, Munachedda, Nasieddo, Marucchedda, San Michele, Muruseddu en Truchisch.

Ze worden verbouwd in de natuurlijke omgeving van de Vall d'Agri, waar de bonen langzaam groeien en een zoet smaakpalet kunnen ontwikkelen, met een hoog gehalte aan enkelvoudige suikers. Maar niet alleen dat. De huid van de zaden (het schilletje van de bonen) is dun, waardoor de bonen zo snel garen, dat geadviseerd wordt ze niet vooraf te weken.

Het klassieke streekgerecht is Fagioli alla Sarconese con peperoncino e salsiccia, bonen met chilipeper en worst. Beroemd is de marmelade die men met bonen maakt, marmellata di fagiolo.

AANKOOP

Droge Sarconi-bonen worden uitsluitend in verpakkingen van 250 gram verkocht.

Culinair gebruik en bereiding

Geheel in stijl van de Sarconi worden de bonen niet geweekt, maar direct gekookt, cuociono a prim'acqua. Kook de bonen gemideld 45 minuten, op zacht vuur. De bonen zijn voldoende gegaard wanneer ze 'al dente' zijn. Nog stevig van buiten, maar romig zacht van binnen.

Het productiegebied van de beschermde geografische aanduiding omvat het grondgebied van de gemeenten Sarconi, Grumento Nova, Marsico Nuovo, Marsicovetere, Moliterno, Monomeer, Paterno, San Martino d'Agri, Netelige, Tramutola en Viggiano, in de provincie Potenza.

De Vall d'Agri ligt in het westen van de Basilicata, omringd door bergketens, op een hoogte van 600 meter boven zeespiegel. Het landbouwgebied ligt deels in het Parco nazionale dell’Appennino Lucano-Val d’Agri-Lagonegrese en de Comunità montana Alto Agri, temidden van de beukenbossen van Volturino en de kastanjebos van Tramutola. Het dal bevat het stroomgebied van de rivier de Agri.

De boeren maken gebruik van oude landbouwtechnieken, waarbij nog veel handmatig gebeurt, zoals de pluk van de jonge bonen die als peul verhandeld worden. Voor de droge bonen worden de planten in hun geheel geoogst en gedroogd alvorens verder verwertk te worden.

Onder de titel 'sua maestà wordt sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw jaarlijks in augustus een festival gehouden ter ere van de bonenteelt.