Ze zijn toegedicht aan ene Xat de Benaiges, een boer uit Valls, die in het begin van de twintigste eeuw leefde. Hij zou één van de eersten zijn geweest die de ontspruitende ui met aarde afdekte om de stengel wit en eetbaar te houden. Die methode heet in het Catalaans calçar, het bedekken van de stam van een plant of groente met aarde. Naarmate de plant zich verder ontwikkelt, wordt meer aarde opgeworpen. Aan deze methode ontleent de ui zijn naam, de calçot.

Calçots zijn een delicatesse, en men eet ze onder meer tijdens een groot feest, de calçotada, op de overgang van winter naar lente in maart/april. Ze worden gegaard en geblakerd boven open vuur en gedoopt in een sausje dat salvitxada heet, een romesco saus, en geserveerd met rode wijn of cava en geroosterd brood.

De bereide calçots worden geserveerd op grote oude Spaanse dakpannen (tejas) met Romescosaus (salvitxada) in mini cazuleas. De geroosterde calçot wordt met één hand aan de punt aan de binnenste groene scheuten vastgepakt, waarna de zwarte buitenste huid met de andere hand naar beneden wordt getrokken, deze wordt niet gegeten! Daarna wordt de ui in de saus gedoopt. Het eten van een calçot uit de saus gebeurt zoals het eten van haring. Het is een gedoe, en Catalanen dragen niet voor niets een beschermend borstschort (slabbertje). Men serveert de calçot met brood en drinkt er een Catalaanse cava of Priorat rode wijn bij . De wijn wordt gedronken uit een porrón, een karaf waaruit de wijn in de mond wordt gegoten, en waaruit meerdere mensen drinken.

Het calçot-menu begint men met gevarieerde tapas. In tarragona geeft men er de coca bij, een taart met geroosterde uien, tomaten en paprika, en lokale ansjovis l'Escala.

Een andere manier van bereiden is escalivada, een bijgerecht van aubergine, chilipeper, calçl en tomaat. Dit gerecht is typisch voor Catalonië, maar wordt ook in delen van Valencia, Murcia en Aragón gegerten.

Op de calçotada eet men de calçots massaal, ter afsluiting van een jaar van intensieve voorbereiding. De uien groeien eerst uit tot ongeveer 20cm boven de grond. Zo laat men de ui enkele maanden staan. Tijdens de herfst en winter pakt men de ui in met grond. Daardoor vormt de plant scheuten, de calçots; iedere plant vormt tussen de 6 en 10 scheuten, die in het vroege voorjaar worden geoogst. Vandaar dat de feesten rond Pasen plaatsvinden.

Samenstelling per 100 gram rauw product