top
Fico secco di Carmignano
Gedroogde Carnignano vijg
Fico secco di Carmignano
 
Fico secco di Carmignano - Ficus carica 'otto'
 

Fico secco di Carmignano - Picce

De Fico secco di Carmignano is een gedroogde gewone vijg, voor 90% van het type Dottato (Ficus carica domestiva var dottato). Hij wordt merendeels verwerkt tot picce, de combinatie van twee opengevouwen vijgen met enkele anijszaadjes ertussen.

Het drogen van deze vijgen gebeurt in Carmignano op een heel eigen, authentieke wijze. De vijgen worden directr na het oogsten langsrichting vanaf de steel voor tweederde ingesneden. Dan worden ze op rieten matten - canniccioni - gelegd en gezwaveld. Hierbij bleekt de schil enigszins, maar dat is niet het doel. Het doel is om insecten en bacterieën in en op de vijgen te doden. De matten liggen overdag in de zon te drogen, maar gaan 's avonds naar een droge binnenomgeving.

Het droogproces duurt 4-5 dagen. De vijgen worden dan overgedaan in de karakteristieke manden, die gemaakt zijn van kastanjetakken (de randen) en geschilde clematis-twijgen. Daarin worden ze ruim een maand droog weggezet om de natuurlijke suikers te laten kristalliseren. Op de schil vormt zich daarbij glucosepoeder, gruma. Deze op natuurlijke wijze 'bepoederde' vijgen worden fichi grumati genoemd.

In dit stadium van volledige droging worden de bepoederde vijgen tot picce gevormd door op één zijde van de opengevouwen grumati enkele anijszaadjes te leggen en de vijg dan te sluiten. Heerlijk in combinatie met de lokale mortadelle (di Prato). Picce zijn in 2001 opgenomen in de Ark van de smaak (Slowfood), net als de Fico reale di Atesso.

Carmignano's worden van midden augustus tot eind september geoogst. De eerste gedroogde vijgen worden traditioneel gepresenteerd in de Oude Beurs van Carmignano tijdens het feest ter ere van de beschermheilige van de stad. De gedroogde vijgen worden in traditionele manden gepresenteerd.

In oktober organiseren de Associazione Produttori Fichi Secchi di Carmignano (Vereniging van producenten van gedroogde vijgen uit Carmignano), de Bio-Distretto del Montalbano en Slow Food Prato Benvenuto Fico Secco, een festival ter ere van de gedroogde vijg.

Oorsprong en verspreiding

Dottato-vijgen worden al millennia lang in Italië verbouwd. De dottato is vernoemd naar Ottati, een gemeente in de huidige provincie Salerno.

Carmignano is vanouds een wijngebied, met mooie (DOP) wijnen. De vijgenteelt ligt al decennia lang op zijn gat, al vindt er momenteel behoorlijk aanplant plaats om de vijgenteelt in Carmignano in ere te herstellen. De productie is echter nog te gering om ook buiten de regio een speler van belang te zijn. Er is slechts een handjevol bedrijven actief, in de heuvels van Carmignano en in Poggio a Caiano in de aangrenzende provincie Prato. Zij kampen de afgelopen jaren met tegenslagen, zoals een hardnekkige, voor bomen dodelijke parasiet, en zoals in 2021 te late lentevorst Maar nu is er de zwarte snuitkever..

Alarmbel

In 2023 is een tweejarig onderzoek opgestart naar deze snuitkever. Het insect, ter grootte van een kakkerlak, vreet het fruit aan, dat daardoor onverkoopbaar wordt. Het onderzoek richt zich op de mogelijkheden om de snuitkever te bestrijden met niet-chemische producten. De telers beschouwen het onderzoek als 'erop of eronder', zo ernstig is de bedreiging voor het voortbestaan van de teelt.

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

Vijgen zijn rijk aan mineralen en bevatten vitamine A, E en K. Daarnaast bevatten ze oxaalzuur, dat we niet in te grote dosering moeten nuttigen. Een gemiddelde vijg (40-50 gram) bevat 9 mg oxaalzuur, omgerekend circa 20 mg per 100 gram.

Om de vijgen houdbaar te maken wordt bij het drogen zwaveldioxide gebruikt, althans in de regel. Een alternatief is de vijgen in de oven te sterilseren, zoals bij de Fico di Cosenza gebeurt.

Samenstelling per 100 gram

249
kcal
(1045 kJoule)
3,3
gram
eiwitten
63,9
gram
koolhydraten
9,8
gram
vezels
5,1
gram
waarvan suikers
47,9
gram
vet
0,9
gram
verzadigd
0,1
gram
enkelvoudig onverzadigd
0,2
gram
meervoudig onverzadigd
0,3
gram
transvet
345
mg
omega-6
Vitaminen
3,3
µg
vitamine A
(0,4% ADH)
0,1
mg
vitamine B1
(9,1% ADH)
0,1
mg
vitamine B2
(7,1% ADH)
0,6
mg
nicotinezuur
(3,8% ADH)
0,4
mg
pantotheenzuur
(6,7% ADH)
0,1
mg
vitamine B6
(7,1% ADH)
9
µg
foliumzuur (B9)
(4,5% ADH)
1,2
mg
vitamine C
(1,5% ADH)
0,4
mg
vitamine E
(3,3% ADH)
15,6
µg
vitamine K
(20,8% ADH)
mineralen
162
mg
calcium
0,3
mg
koper
2
mg
ijzer
680
mg
kalium
68
mg
magnesium
½
mg
mangaan
10
mg
natrium
67
mg
fosfor
0,6
µg
selenium
½
mg
zink

Bronvermelding update september 2024

Le Università di Pisa e Firenze in soccorso degli alberi di fico di Carmignano | TV Prato, 24 Maggio 2023 Fico secco di Carmignano Slowfood Italia Dried fig, nutritionfacts (voedingswaarde) | Nutritiondata.self.com Fico dottato | Wikipedia (IT) Fichi di Cosenza DOP | Commission Européenne 2010/C 265/11