Bronvermelding 
Avocado
Inleiding
In Nederland is de avocado bekend als een kleine tot middelgrote vrucht. dat komt doordat we hier maar enkele variëten kennen. Avocado's kunnen meer dan 30 cm lang worden, met een gewicht van ruim 2 kilogram. Gemiddeld zijn ze iets kleiner en wegen ze tussen de 100 gram en een kilogram.
Avocado's groeien aan een groenblijvende boom uit de Laurierfamilie, die zo'n 20 meter hoog wordt en bladeren heeft tot wel 45 centimeter. Het is een architypische boom, met een stam en zijtakken. De bladeren groeien spiraalvormig om de takken en zijn wisselend van vorm. Die van de Mexicaanse groep avocado's, die nog zeer verwant zijn aan de wilde vorm, hebben - als enige - een menthol-aroma. Een avocadoboom wortelt oppervlakkig, wat impliceert dat hij zeer afhankelijk is van neerslag of bewatering. Hij mag echter niet te nat staan, en vraagt daarom een goed waterdoorlatende bodem.
De bloemen zijn volledig tweeslachtig. In de bloem zijn zowel de mannelijke als de vrouwelijke eigenschappen aanwezig. De bloem opent eerst als een mannelijke bloem, daags erna erop als een vrouwelijke. Gedurende een halve dag. Dit verschijnsel wordt protogynische dichogamie (oftewel sequentiële hermafroditie) genoemd: de stempel is eerder rijp (proterogynie) dan de meeldraden.
De vruchten zijn climacterisch, dat wil zeggen, ze worden volwassen aan de boom, maar rijpen niet aan de boom, maar pas nadat ze van de boom zijn gevallen danwel geplukt zijn.
Het lastige aan de avocado is dat de vruchten aan de boom niet tegelijkertijd volwassen worden. Daardoor is bij pluk moeilijk vast te stellen is in welk groeistadium de avocado precies is, en hoe lang de narijping zal duren. Gemiddeld is een avocado veertien dagen nadat hij van de boom is gevallen rijp.
Avocado's zijn groen tot paars, althans de schil. het vruchtvlees verloopt van groengeel naar goudgeel. De pit is zo groot als een golfbal, en is net als de vrucht zelf rond tot peervormig, afhankelijk van de soort.
Practische zaken
Weetjes
Avocado's rijpen niet aan de boom, maar na de pluk. Het duurt circa 14 dagen voordat een avocado rijp is, de meeste koop je half-rijp. Wil je de narijping bespoedigen, wikkel de avocado dan in krantenpapier, maar laat hem sowieso bij kamertemperatuur rijpen. Bewaar hem alleen in de koelkast, als je de rijping wilt remmen of wilt stoppen (omdat hij al voldoende rijp is).
Aankoop en verkrijgbaarheid
Een avocado is een lastige vrucht, vooiral een sort met een dikke schil, zoals de Hass. Ga niet alleen op je gevoel af of een avocado voldoende rijp is om te eten. Algemene regel is, dat een avocadovrucht rijp is, wanneer hij zijn glans verliest. Je kunt het ook voelen door de schil licht in te drukken.
Een andere methode is, het steeltje er uit wippen. Is wat je door het litteken heen ziet groen, dan is hij nog onrijp, is wat je ziet geel, dan is hij rijp, maar zie je iets zwarts, helaas. Ook bij deze methode weet je het nooit helemaal zeker.
Let wel op, avocado's rijpen nogal individueel, wat betekent dat niet iedere avocado in het schap even rijp hoeft te zijn.
Culinair gebruik en bereiding
Avocado's worden veelal rauw gegeten. De schil wordt niet gegeten, evenals de pit. Zodra je de avocado schilt, begint hij te verkleuren door het hoge tanninegehalte. Deze 'enzymatische bruinkleuring' is dezelfde als die van een appel, en wordt op dezelfde wijze gestopt, door de vrucht licht in te smeren met zuur (citroen- of limoensap).
In Zuidoost-Azië wordt een dessertdrankje gemaakt van gepureerde avocado, suiker en kokosmelk. Een soortgelijke drank zie je in Ethiopië (spris) en Marokko, met melk en een vleugje sinaasappel-bloesem-water.
Over de hele wereld wordt avocado in salades gebruikt, en als bij-groente (hamburgers, gebakken eieren, tortilla's en sushi). Vaak wordt avocado gecombineerd met vers fruit als mango, banaan, guave of papaya.
Houdbaarheid
Avocado's rijpen bij kamertemperatuur, afhankelijk van de soort bij 17 tot 21°. De rijping kan wel 4-5 dagen in beslag nemen. Om de rijping te versnellen, leg je de avocado in de directe nabijheid van een appel, of wikkel je hem in krantenpapier (eventueel in het gezelschap van een appel). Eenmaal rijp bewaar je de avocado koel (koelkast), maximaal 3-4 dagen.
Wrijf de avocado direct na het schillen in met wat citroen- of limoensap tegen bruinkleuring.
Oorsprong en verspreiding
De vroegste geschiedenis van de avocado is 'in nevelen' gehuld, bij ontbreken van vroegst fossiel materiaal. Men gaat er van uit dat de avocado miljoenen jaren ouder is dan de tienduizend jaar van de oudste archeologische vondst. In de Tehuacan-vallei zijn avocado-zaden uit die periode gevonden waaruit kan worden geconcludeerd dat jagers-verzamelaars geleden (wilde) avocado's aten.
Wilde avocado's zijn er nog altijd. Ze worden criollo genoemd, en hebben de reputatie meer zaad dan vlees te zijn. Vermoedelijk werd deze criollo vijfduizend jaar voor Chrtistus gedomesticeerd. Hiervoor zijn onder meer bewijzen gevonden in Peru uit de Caral beschaving in de Supe vallei, de oudst bekende beschaving daar. In Midden-Amerika zouden de Mokaya's (hun naam betekent maïs ) eveneens avocado's verbouwd hebben. Fruit was voor hen, ondanks hun naam, mogelijk zelfs belangrijker voedsel dan maïs.
Ook de Maya's verbouwden avocado's, vermoedelijk van plantmateriaal dat zij van elders betrokken en van avocado-planten die al duizenden jaren in de Maya-vallei groeiden. De Maya's zouden de avocado net als de hiervoor genoemde culturen gedomesticeerd hebben.
De Olmec, een belangrijke beschaving in Midden-Amerika in de periode 1600 -500 voor Christus dreven handel met andere volkeren via verscheidene handelsroutes over land. Er zijn diverse aanwijzingen dat zij handel in avocado's gedreven hebben, onder andere met de Papayecas in Honduras. In dezelfde periode zouden de Valdivia, een volk in westelijk Ecuador avocado's hebben vervoerd per boot van Midden-Amerika naar Ecuador en naar Peru.
In diverse kronieken beschrijven de Spanjaarden hun ervaringen met de avocado in superlatieven, van een boterige sinaasappel tot een heilzame courgette. Zij troffen de avocado op tal van plaatsen in Zuid- en Midden-Amerika aan. De handel was wijd verbreid op het continent. De vrucht viel bij de Spanjaarden zo in de smaak dat zij hem onder hun hoede namen en introduceerden in andere Amerikaanse kolonies, later ook in Azië, en in Europa. Ze namen er wel de tijd voor, want de avocado werd pas in 1809 in Brazilië ge¨troduceerd en in 1890 op de Philippijnen. Daarvoor brachten de Ecuadorianen de vrucht naar California
De Spanjaarden beschreven de vruchten die ze aan troffen heel consentieus en onderscheidden een kleinere Mexicaanse vrucht die geschild moest worden als een appel, en vruchten die groter waren en een hardere schil hadden, en gepeld konden worden, de latere west-Indische soort. Daarnaast beschreven ze een grotere, ronde vrucht, nu bekend als de Guatemala soort.
In de twintigste eeuw werd de avocado wereldwijd geïntroduceerd om één van de belangrijkste vruchten te worden. Mexico is de belangrijkste producent. Er zijn talrijke variëteiten.
Taalkundige aspecten, etymologie
Het woord avocado is afkomstig uit het Nhuatl, de taal van de Azteken. Zij noemden de vrucht ahuacaquahuitl of achuacatl, wat zaad- of teelbal betekent. De Spanjaarden hoorden dit woord aan voor avogato of abogado, het Spaanse woord voor advocaat. De hele wereld zou daarin volgen, getuige onderstaand overzicht.
Benamingen in diverse talen
De avocado-teelt
De Spanjaarden waren erg onder de indruk van de avocado en beschreven het vruchtvlees als een smakelijke pasta. De eerste beschrijving van de avocado dateert uit die tijd en is van de hand van Martin de Fernández de Ensciso (1519). Zeer geleidelijk aan werd de avocado elders geïntroduceerd, eerst in de Cariben, toen naar Chili en Madeira, en vervolgens steeds verder weg, in steeds meer landen. Pas sedert de twintigste eeuw wordt de avocado ook rond de Middellandse zee verbouwd.
Tegenwoordig groeit de avocado over de hele wereld in gebieden waar het niet vriest (alleen de Hass-variëteit is bestand tegen een graadje vorst) en matig waait. Voor iedere subtropische plek die aan deze twee criteria voldoet, zijn inmiddels geëigende variëten beschikbaar. De grootste producent is Mexico, met ruim 1 miljoen ton avocado's per jaar.
Ieder jaar weer neemt is de wereldwijde vraag naar avocado's toe en al jaren achtereen is het moeilijk gebleken om aan de vraag te doen. Zelfs de boomkwekerijen kunnen de vraag naar nieuw plantgoed niet aan, waardoor wachttijden zijn ontstaan van een jaar tot jaren (Nieuw Zeeland). De prijs staat hierdoor onder druk.
Avocadosoorten
De botanische benaming van de West Indische avocado is Persea americana var. americana, de Mexicaanse Persea americana var. drymifolia en de Guatamalese Persea nubigena var. guatemalensis.
Avocado's van de Mexicaanse groep staan bekend om hun constante productie, ten opzichte van de beide andere groepen, en hun bestand zijn tegen kou. De schil is echter dun, wat ze kwetsbaar maakt voor transport. De bladeren hebben een een anijsgeur, die vrij komt wanneer een blad beschadigd raakt. De Guatemalese avocado's kunnen niet bepaald tegen kou. De vruchtvorming neemt veel tijd in beslag, tot wel 15 maanden (van bloei tot volwassen vrucht). In sommige gebieden worden ze ingezet om het avocado-seizoen te rekken. De Mexicaanse worden dan in de winter geoogst, de Guatemalese 6 tot 9 maanden later in de zomer, met de Hass als 'tussendoortje'.
De Guatemalese avocado heeft een dikke schil, die het de consument lastig maakt om te voelen of de avocado rijp is, maar de avocado zeer geschikt maakt voor transport. Bij deze soort moet je de steelaanzet verwijderen om te controleren of de avocado rijp is. De West-Indische groep levert vruchten met een laag olie-gehalte die wel als 'waterig' worden ervaren. Deze avocado's zijn erg gevoelig voor kou.
De meeste top-cultivars zijn het resultaat van kruisingen tussen de Mexicaanse en de Guatemalese avocado. De Hass is 85% Guatemala, 15% Mexico. De verhouding bij de Fuerte is globaal 50 : 50. De Bacon, de derde avocado die we op deze site beschrijven is merendeel Mexicaans, en daardoo van deze drie tegen kou bestand.
Hass
De Hass is een klein soort avocado, met een gewicht tussen 140 en 400 gram. De schil is vrij dik. Wanneer de vrucht rijpt, wordt deze donkerder van kleur, tot uiteindelijk bijna paars.
Fuerte
De fuerte is groen tot donkergroen, en herken je aan zijn dunne schil.
Avocadito (eveneens fuerte)
De pitloze avocadito is een onbevruchte Fuerte (cuke), schijnbaar een komkommertje. Wordt wel coctail-avocado of vinger-avocado genoemd.
Pinkerton
De peervormige Pinkerton is een langegerekte avocado,met een iets dikkere schil dan de Fuerte, Wordt bij rijping donkerder (groen) van kleur.
Bacon
De ovale Bacon wordt net als de Fuerte en de Hass op de biologische markt verkocht. De Bacon is een superieure variëteit die je buiten de biologische markt nauwelijks ziet, en die minder olie bevat dan de Hass.
De anatomie van een avocado
Omdat de vrucht een vlezig endocarp heeft - hoewel vrijwel onherkenbaar als zodanig - en geen hard endocarp wordt de avocado tot de bessen gerekend en niet tot de steenvruchten, hoewel de avocado slechts één zaad bevat, terwijl bessen in de regel meerdere zaden bevatten.
Gezondheidsaspecten
Voedingswaarde, gezondheidsrisico's
Samenstelling per 100 gram rauw product
Bronvermelding update maart 2021
Respecteer het copyright !