Het is een eenjarige klimplant die groeit in warmere gebieden, met een gemiddelde temperatuur overdag van 25-35°. Het is een omstuimige groeier die 50-70 dagen na het inzaaien peulen vormt, tussen 15 en 20 dagen na het openen van de bloem. De plant blijft bloemen en bonen vormen tot het (te) koud wordt. De ranken worden 3 tot 4 meter. De plant heeft grote bladeren en gele tot paarse bloemen die in groepen twee aan twee groeien.
De plant is een variëteit van de nog langere cowpea(Vigna unguiculata), die vooral om zijn bonen wordt geteeld. De zwartoogboon, op zijn Engels cowpea, heeft zaden die crè-wit zijn met zwarte vlekjes, vandaar de naam. De Engelse benaming 'black-eyed peas' is bekender van de pop-band trouwens dan van de bonen zelf.
De variëteiten van de kousenband zijn veelal vernoemd naar de kleur van de zaden, in een enkel geval de peul zelf. De meeste variëteiten komen voor in Zuidoost-Azië.
Kousenband is vrij algemeen vers verkrijgbaar, zeker in de Aziatische en Surinaamse speciaalzaak.
Van de nog niet volwassen bonen worden de peulen gegeten, van volwassen exemplaren alleen de zaden. Ook jong blad en scheuten worden gegeten.
De peul is voor veel bereidingen geschikt, en wordt zowel rauw als gekookt gegeten. Daarbij worden de bonen in eetbare stukjes gesneden. De jonge scheuten worden meestal gestoomd.
Kousenband is één van de belangrijkste groene gewassen in een groot deel van Zuidoost-Azië: China, Maleisië Indonesië, Thailand en Vietnam en op de Philippijnen. Daarnaast wordt kousenband gegeten op de Caraïben, in Suriname -waar de Nederlandse benaming vandaan komt - en Afrika.
In ons land wordt de kousenband in de kas verbouwd, waarbij hij aan de kleine kant blijft met gemiddeld 40 cm.
Sesquipedalis is Latijn voor anderhalve voet, een lengtemaat, doelend op de lengte van de boon. Het Engelse yardbean is in dat opzicht de overtreffende trap, de boon is gemiddeld half zo lang, een sesquipedalis is dan ook een halve yard.. De naam kousenband is gegeven omdat de boon grote gelijkenis vertoonde met de ouderwetse kouseband.