De Alubia de Tolosa wordt in heel Gipuzkoa verbouwd, maar vooral in de omgeving van Tolosa. Er zijn twee typen: de kleine, tamaño “txiki” (5 - 10 mm) en de “haundi”, tussen 10 en 15 mm. Ze zijn donker paarsrood van kleur, bijna zwart, met spikkels. Ze hebben een dunne huid, maar zijn zeer vormvast. Ze zullen niet gauw stuk koken. Wel verdwijnt veel van de tekening tijdens het koken.

De boon die Tolosaka babarruna wordt genoemd, dankt zijn bijzondere kwaliteit aan de klimatologische omstandigheden in de kustprovincie, aan de unieke rode aarde en de ecologische teeltmethode. De boon heeft als eerste bonensoort in 1999 het Euko-label gekregen. De Tolosaka babarruna is verkrijgbaar in consumentenverpakkingen van 500 gram, 1 kilogram en 3 kilogram. Voor commercië afnemers is er een 25 kg verpakking in verzegelde raffiazakken. Alle verpakkingen zijn voorzien van het door de Stichting Kalitatea verstrekte Eusko Label en een unieke identificatie-code.

 

#inleiding  #oorsprong en verspreiding  #gezondheidsaspecten (voedingswaarde)

 

#alubia pais vasco  #phaseolus vulgaris 

Veel nieuwe producten kwamen vanuit Zuid-Amerika in dit deel van het Iberisch schiereiland aan de Golf van Biskaje terecht.

De Zuid-Amerikaanse boon werd niet bepaald enthousiast verwelkomd. Integendeel. In Baskische stoofpotten trof je wel kastanjes aan en tuinbonen, die de Oude wereld al veel langer kende, en die men gezonder achtte, om wat voor reden ook. Pas in de achttiende en begin negentiende eeuw kreeg de boon voet aan aarde, toen het Baskenland grote agrarische bloei door maakte.

De Baskische boon die we nu kennen, was dagelijks voedsel in de meeste huishoudens, tenminste tot halverwege de twintigste eeuw. Bij de uitbraak van de eerste wereldoorlog produceerden de boeren in Gipuzkoa jaarlijks 4 miljoen kg, het tienvoudige van wat nu verbouwd wordt.

In de twintigste eeuw veranderden voedingspatronen in heel Europa, ook in Spaans Baskenland, waar de lokale boon veel terrein prijs gaf. De recente revival van de lokale bonensoorten heeft alles te maken met het besef dat het gezond voedsel betreft, lokale werkgelegenheid biedt en recht doet aan de rijke geschiedenis van Tolosa, vanouds een handelsknooppunt, gelegen tussen Navarra en Aragon, op de route van Castilia naar Frankrijk.

In 1994 werd in Tolosa de Vereniging van bonenproducenten (Tolosako Babarruna Elkartea) opgericht. Vandaag telt deze 45 producerende leden met een bonen-areaal van 23 hectare, goed voor een productie van 25.000 - 40.000 kg tolosabonen. De vereniging is een belangrijke schakel tussen boer en consument, en verleent een scala van diensten aan de producent en uitgebreide voorlichting aan de consument.