top
Nangka
Artocarpus heterophyllus
Nangka
Recepten met nangka
Nangka - Artocarpus heterophyllus

Nangka (jackfruit)

De nangka is de onbetwist grootste vrucht op aarde, kan wel een gewicht van vijftig kilogram bereiken bij een doorsnede van één meter. Niet voor niets groeien de vruchten niet aan de takken, maar aan de stam.

Wat wij vrucht noemen, is een vruchtverband, dat door de vergroeiing van verscheidene vruchten uit verscheidene bloemen ontstaat. Hierin onderscheidt de nangka zich van de zuurzak.

De nangka is nauw verwant aan de chempedak of tjampedak (Artocarpus integer), die qua smaak superieur is aan de nangka. De verschillen met de nangka zijn klein. Over klein gesproken, de nog jonge cochin, een eveneens verwante soort wordt in zijn geheel gegeten.

Nangka's zijn peervormig of cylindrisch en zijn gemiddeld zo'n halve meter lang. De vrucht wordt nog geelgroen, onrijp geplukt, omdat hij eenmaal rijp van de boom zou vallen. Hij is rijk aan vezels en zetmeel. Er zijn variëteiten met 'hard' en 'zacht' vruchtvlees, en in Brazilië is nog een derde variëteit, die 'boter' wordt genoemd en het midden houdt tussen de harde en de zachte soort, de jaca-dura, de jaca-mole en de jaca-manteiga. In India noemt men de harde variant varikka, de zachte, heerlijk zoete koozha. De laatste variëteit heeft zulk zacht vruchtvlees dat het bijna oplosbaar is.

In het Westen is de jonge nangka populairder dan de rijpe nangka. Nangka is het hele jaar door vers en in blik - vortal de jonge nangka - verkrijgbaar. Het verwerken van jonge nangka tot een eetbaar product is geen sinecure, want wanneer je de jonge vrucht beschadigt (snijdt) komt er plakkerige latex vrij.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Dankzij verschillen in variëteiten zijn verse nangka's het hele jaar door verkrijgbaar. Hier vooral verkocht als losse partjes, en in blik. Wanneer je met een verse vrucht aan de slag gaat, vet je handen dan in met olie en/of gebruik handschoenen.

Culinair gebruik en bereiding

Snijd de vrucht in grove stukken en verwijder de kern, zodat de segmentjes bloot komen te liggen.

De zaden zijn zeer voedzaam en worden omdat ze licht-toxisch zijn niet rauw gegeten. Ze worden in Zuidoost-Azië - als kastanjes - geroosterd. Daar smaken ze ook wel naar. In India maakt men van de gedroogde vruchtsegmenten (gefrituurde) chips.

Soms worden de jonge bladeren en de bloemen gekookt en gegeten.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

De verse nangka-segmentjes zijn slechts enkele dagen in de koeling houdbaar.

Culinaire aspecten

Gudeg is een traditioneel gerecht uit Yogyakarta en Midden-Java, Indonesië. Gudeg wordt gemaakt van stukjes jonge, onrijpe nangka of jackfruit die enkele uren met palmsuiker, kokosmelk en (als je het kunt krijgen) teakblad worden gekookt.

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

De vrucht is rijk aan vitamine C, B1 en B2.

Samenstelling per 100 gram rauw product

94
kcal
( 393,3 kJoule)
1,5
gram
eiwitten
24
gram
koolhydraten
1,6
gram
vezels
0,3
gram
vet
0,1
gram
verzadigd
0,1
gram
enkelvoudig onverzadigd
0,1
gram
meervoudig onverzadigd
24
mg
omega-3
63
mg
omega-6
Vitaminen
99
µg
vitamine A
(12% ADH)
0,1
mg
vitamine B2
(7% ADH)
0,4
mg
nicotinezuur
(3% ADH)
0,1
mg
vitamine B6
(7% ADH)
14
µg
foliumzuur (B9)
(7% ADH)
6,7
mg
vitamine C
(8% ADH)
mineralen
34
mg
calcium
0,2
mg
koper
0,6
mg
ijzer
303
mg
kalium
37
mg
magnesium
0,2
mg
mangaan
3
mg
natrium
36
mg
fosfor
0,6
µg
selenium
0,4
mg
zink
 

Bronvermelding update oktober 2024

Jackfruit| Center for new crops, Purdue University Jackfruit, nutritionfacts (voedingswaarde) | Nutritiondata.self.com Jackfruit in de Philppines | Archives of the rare fruit coucil, Australië Jackfruit cultivars | Fairchild tropical herbarium