top
Oregano
Origanum vulgare
OREGANO
 
OREGANO | ORIGANUM VULGARE

OREGANO

Wilde majoraan

Oregano of wilde majoraan is een plant uit de familie van de lipbloemigen (Lamiaceae), die bekend is uit de italiaanse en Griekse keuken, waar hij vaak wordt gebruikt in combinatie met tomaat en aubergine.

De plant is net als de echte majoraan (Origanum majorana) houtachtig, maar heeft grotere blaadjes en smaakt iets zoeter. De oregano-plant groeit in gematigde streken, maar houdt van een warm plekje. Oregano is in tegenstelling tot echte majoraan winterhard. De plant heeft worteluitlopers, waardoor hij bovendien gemakkelijk woekert.

Hij wordt 30-60 cm hoog. De blaadjes hebben een steeltje, zijn licht behaard en aan beide zijden groen. Het blad is soms gekarteld.

De plant bloeit van juli tot september. wordt voor de bloei geoogst. Men oogst daarbij de hele stengel. Gedroogde oregano bevat veelal zowel de bladeren als de stelen, bloemen en knoppen. Van verse oregano wordt normaliter alleen het blad gegeten. Een betere kwaliteit gedroogde oregano bevat alleen bladeren, die handmatig van de stengels geritst worden.

Als de beste culinaire soort wordt algemeen de variëteit Origanum vulgare subsp hirtum beschouwd, de Italiaanse of Griekse oregano. Verwante soorten zijn de Syrische majoraan, die ook qua smaak erg op oregano lijkt, en de Turkse majoraan, met een smaak die tussen majoraan en oregano ligt.

De smaak en geur van oregano wordt vooral bepaald door carvacrol (pittig en bitter) en thymol.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Oregano is vers en gedroogd verkrijgbaar. Zoals gezegd is het verschil tussen verse en gedroogde oregano dat je bij de laatste (veelal) de hele plant eet. De Turkse kekik-oregano bevat naast oregano ook vele niet-oregano's. Vooir een betere kwaliteit kies je voor gedroogde of gevriesdroogde blaadjes. Het prijsverschil loont.

Alternatieven

Ook een lid van de lipbloemigen maar geen majoraan is de Vijf-in-een-kruid (Plectranthus amboinicus), ook wel Mexicaanse munt genoemd. Hij groeit in veel tropische landen in Zuid-Amerika, Afrika en Zuidoost-Azieë.

Net zo min een majoraan, en zelfs geen familie is de Mexicaanse oregano (Lippia graveolens), wat geuriger dan oregano en om die reden gewild als alternatief voor gedroogde oregano van 'echte' oregano.

Culinair gebruik en bereiding

Van oregano worden liefst alleen de blaadjes gebruikt. Goede verse Italiaanse oregano is soms zelfs een beetje scherp op de tong, dat zul je van gedroogde oregano of oregano uit de gematigder streken veelal niet kunnen zeggen. Het is één van de harde kruiden in een herbes de Provence.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Bewaar gedroogde oregano op een koele, donkere en droge plaats.

Bewaar verse takjes oregano zoals andere kruiden aan de steel, gewikkeld in een vochtige doek, verpakt in plastic. Zo houd je de kruiden zeker een week goed. Controleer steeds op rotte blaadjes en steeltjes. Eenmaal aangetast, bederft al gauw de hele bos.

Oorsprong en verspreiding

Oregano komt uit de noordelijke, gematigde Europese streken, Klein-Azië en het Middellandse zeegebied, maar wordt behalve in de Mediterrane keukens ook veelvuldig in de Latijns-Amerikaanse keuken gebruikt.

Het is éér;n van de meest voorkomende lipbloemigen in het noordelijk deel van Europa, waar het van Engeland tot Siberië groeit. Ook in ons land groeit de in het wild, onder meer langs de grote rivieren. De plant is in ons land en in BelgiË beschermd, komt voor op de Nederlandse rode lijst, met de kwalificatie 'algemeen voorkomend, stabiel of toegenomen'.

Taalkundige aspecten, etymologie

Het huidige woord oregano stamt van het Middeleeuws Latijnse origanum, dat aan het Griekse origanos is ontleend. De betekenis ervan is 'keukenkruid'.

Het oudere 'orega' betekende eveneens kruid maar dan in de betekenis van geneeskrachtig kruid. Waarschijnlijk komt het woord van het Iberische schiereiland waar het Gallicisch het woord ourogo kent, en het Catalaans orenga.

Vertaling oregano

engels
oregano
frans
origan
italiaans
origano
spaans
orégano
 

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

Oregano bevat veel vitamine A en B1 en een hoog gehalte aan essentiële oliën.

SAMENSTELLING PER 100 GRAM  GEDROOGDE OREGANO

306
kcal
( 1280,3 kJoule)
11
gram
eiwitten
64,4
gram
koolhydraten
4,1
gram
waarvan suikers
10,3
gram
vet
2,7
gram
verzadigd
0,7
gram
enkelvoudig onverzadigd
5,2
gram
meervoudig onverzadigd
4180
mg
omega-3
1050
mg
omega-6
Vitaminen
2301
µg
vitamine A
(288% ADH)
0,3
mg
vitamine B1
(27% ADH)
0,3
mg
vitamine B2
(21% ADH)
6,2
mg
nicotinezuur
(39% ADH)
1,2
mg
vitamine B6
(86% ADH)
274
µg
foliumzuur (B9)
(137% ADH)
50
mg
vitamine C
(63% ADH)
18,9
mg
vitamine E
(158% ADH)
622
µg
vitamine K
(829% ADH)
mineralen
1576
mg
calcium
0,9
mg
koper
44
mg
ijzer
1669
mg
kalium
270
mg
magnesium
4,7
mg
mangaan
15
mg
natrium
200
mg
fosfor
5,9
µg
selenium
4,4
mg
zink
 

Bronvermelding update maart 2020

Nutritional attributes of herbs | Crop & Food Research Confidential Report No. 1891, L.J. Hedges & CE Lister, april 2007 Etymologiebank oregano | Etymologiebank.nl (M. Philippa, Etymologisch Woordenboek van het Nederlands) Nutritionfacts dried oregano | Nutritiondata.self.com Echte en wilde majoraan | Neêrlands tuin Wilde marjolein | Wikipedia (NL) Oregano | Purdue university New crop resource online program