Bronvermelding 
Zwarte zapote
Diospyros nigra
De zwarte zapote is één van de meer dan 700 planten uit het geslacht Diospyros. Hij wordt zapote genoemd, net als veel andere vruchten uit andere plantengeslachten en -families, zoals de sapodilla (Manilkara zapota), de witte zapote (Casimiroa edulis) en de mamey zapota (Pouteria sapota).
De zwarte zapote (Diospyros nigra) is een gemiddeld 25 meter hoge, groenblijvende boom. De boom is dicht vertakt en heeft een brede, uitgestrekte kroon De bast is zwart en gegroefd. De bladeren zijn glanzend donkergroen aan de bovenzijde, lichter groen en dof van onderen. Sommige variëteiten hebben behaarde bladeren. Ze zijn 10 - 30 cm lang en elliptisch, en kunnen wel 15 cm breed zijn.
De boom is een aanvankelijk trage groeier, die bestand is tegen zeer lichte vorst, maar slecht tegen droogte kan. Ze stelt geen specifieke bodemeisen. De vruchtvorming begint normaal gesproken in het 3e of 4e jaar, waarna de boom een groeispurt kent. De zwarte zapote heeft kleine, groene bloemen, bloeit, AANPASSEN althans in Mexico, in de maanden januari en februari en geeft gemiddeld zo'n 100 kilo vruchten. Wanneer het tijdens de bloei echter te koud is, gaat dat ten koste van de vruchtvorming. De vruchtvorming neemt gerekend vanaf de bestuiving 210 dagen in beslag.
De bloemen groeien op jonge uitlopers. Sommige bomen hebben alleen vrouwelijke bloemen, andere zowel mannelijke als vrouwelijke, en zorgen voor zelfbestuiving. De vruchten zijn gemiddeld zo'n 10 cm groot, soms wat groter, en hebben een glanzende, dunne groene schil en wit vruchtvlees. De bloemkelk blijft behouden, wat de vrucht de aanblik van een tomaat geeft. Wanneer de vrucht rijpt, wordt de schil olijfkleurig tot diepbruin en krijgt het vruchtvlees een chocolade-kleur en -smaak. De textuur doet denken aan die van een papaya.
Het is moeilijk te zien of een vrucht rijp is, en veel vruchten vallen daarom overrijp van de boom. Ze zijn dan onbruikbaar. De beste manier is om de vruchten te plukken in het eerste stadium van rijping, wanneer de schil olijfgroen wordt. Na het plukken zal de vrucht binnen enkele dagen doorrijpen en zijn volle smaak ontwikkelen.
De vrucht bevat een dozijn kleine zaden, maar er zijn cultivars die minder zaden hebben of zelfs zaadloos zijn.
Practische zaken
Aankoop en verkrijgbaarheid
Het seizoen in Mexico is van juli tot september. Wanneer je de vrucht onrijp koopt wordt deze bij kamertemperatuur normaliter binnen enkele dagen volledig rijp. Hij kleurt dan donkerbruin, en is zacht en geurend.
Culinair gebruik en bereiding
De schil van de vrucht is dun en wordt gegeten. De onrijpe vrucht is bitter en oneetbaar. De smaak van de rijpe vrucht is zoals de naam suggereert chocolade(vla)-achtig, maar vaak wat vlak. Daarom wordt de vrucht vaak gecombineerd met stukjes sinaasappel of citroen of het sap daarvan.
Houdbaarheid (bewaaradvies)
In de koeling is de onrijpe vrucht 3 tot 6 weken houdbaar. De ideale bewaartemperatuur is 5°C.
De rijpe vrucht is zeer gevoelig voor beschadiging.
Oorsprong en verspreiding
De plant groeit van nature in lager gelegen gebieden, beneden 700 meter, maar komt sporadisch ook in hoger gelegen gebieden voor. De boom is in de zeventiende eeuw door de Spanjaarden op de Philippijnen geïntroduceerd, en eind achttiende eeuw in de Cariben, Hawaii en Rénion. De vrucht wordt overal ter wereld verbouwd, maar overal op kleine schaal, behalve in Mexico.
Taalkundige aspecten, etymologie
De geslachtsnaam betekent goddelijke vruchten en is samengesteld uit de Griekse woorden diós en pŷrós, letterlijk Zeus' en graan of vrucht, de naam die de Grieken gaven aan de Diospyros lotus. Als soortnaam wordt naast nigra (zwart) wordt ook wel digyna gebruikt (synoniem).
Het woord zapote is afgeleid van het Azteecs 'tzapotl' dat voor veel soortgelijk gevormde vruchten werd gebruikt.
Vertaling zwarte zapote
black persimmon
ébenier des antilles
Gezondheidsaspecten
Voedingswaarde, gezondheidsrisico's
Er zijn maar weinig gegevens over de samenstelling van de zwarte zapote. De gevens in nevenstaande trabel zijn een verzameling van fragmentarische gegevens uit verscheiden bronnen, en niet betrouwbaar.
