top
Snij- of bladselderij
Apium graveolens var secalinum
Snijselderij
Snijselderij-soorten
Snijselderij - Apium graveolens var secalinum

Snijselderij

Apium graveolens secalinum

Snij- of bladselderij is een tweejarige plant uit de familie van de schermbloemigen (Apiaceae). Naast de standaard grofbladige selderij kent ons land twee interessante variëteiten, de Amsterdamse fijne en de Zwolsche krul, die beide ook buiten ons land populair zijn.

Net als bleek- en knolselderij is snijselderij een vorm van de wilde selderij. Snijselderij wordt vaak verward en vergeleken met peterselie, maar smaakt scherper. Vaak is het blad van snijselderij vrij grof, zoals dat dat van 'gewone snij'. Zowel de bladeren als stelen van de zeer aromatische Amsterdamse fijnbladige (Apium graveolens secalinum "Amsterdam") en Zwolse krul (Apium graveolens secalinum "Zwolsche krul") zijn fijner.

De smaak en geur van selderij is te danken aan de carbonylverbindingen (phthalides) in selderij-olie, die overigens voor het merendeel (60-70%) uit limoneen bestaat.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Bewaar verse takjes majoraan zoals andere kruiden aan de steel, gewikkeld in een vochtige doek, verpakt in plastic. Zo houd je de kruiden zeker een week goed. Controleer steeds op rotte blaadjes en steeltjes. Eenmaal aangetast, bederft al gauw de hele bos.

slotregel

Oorsprong en verspreiding

Selderij is al heel lang bekend in het Middellandse zeegebied waar het vermoedelijk ook zijn oorsprong heeft. Hoe het precies zit, is moeilijk te traceren omdat men in die tijd selderij en peterselie vaak niet elkaar hield.

Dat gold zeker voor de Oude Grieken. De Romeinen daarentegen gebruikten wel degelijk selderij, zowel de zaden als de bladeren. De selderij die zij aten, was beduidend bitterder dan de huidige soorten zijn.

Van oorsprong komt selderij voor in een groot deel van Europa, Noord-Afrika, Siberië en de Kaukasus. In het graf van Toetanchamon (overleden in 1323 voor Christus) is selderij aangetroffen dat in guirlandes verwerkt is geweest. Selderijzaad is gevonden bij opgravingen in Griekenland (Samos), gedateerd op de 7e eeuw voor Christus. Van beide vondsten wordt vermoed dat het om wilde selderij gaat.

In de Middeleeuwen werd selderij vanuit het Middellandse Zeegebied naar Centraal en Noord-Europa gebracht. Dat gebeurde vanuit de de keizerlijke landgoederen en vanuit de kloosters, waar selderij werd verbouwd. Selderij is opgenomen in de Capitulare de villis, waarin het 'apium' wordt genoemd. De Capitulare de villis is een verordening uit een reeks capitularie die hij schreef, en die behoort tot de pre-800 capitularies, daterend van rond het jaar 795. Karel de Grote schrijft hierin voor hoe de keizerlijke landgoederen moeten worden ingericht, gebruikt en beheerd.

Systematiek

Taalkundige aspecten, etymologie

In het Latijn werd selderij sedano of apium genoemd. Aan laatstgenoemde is het Duitse eppich ontleend. In Gelderland en Overijsel wordt selderij wel eppe of boerneppe genoemd. De oorsprong van het woord selderij is vermoedelijk het Griekse Εleioselion, dat peterselie betekent. Dit woord werd ook gebruikt in het Oud-Latijn en later verbasterd tot selero (italiaans), waarvan het meervoud seleri was.

Benamingen in diverse talen

engels
celery
frans
céleri, ache des marais
italiaans
sedano
spaans
apio
duits
sellerie, eppich
hindi (india)
ajmoda
vietnamees
cần tây
chinees
qin cai 芹菜
kantonees
kan coi
 
slotregel

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

Samenstelling per 100 gram rauw product

16
kcal
( 66,9 kJoule)
17,6
gram
eiwitten
2
gram
koolhydraten
2
gram
waarvan suikers
Vitaminen
100
µg
vitamine A
(13% ADH)
0,1
mg
vitamine B1
(9% ADH)
0,1
mg
vitamine B2
(7% ADH)
0,3
mg
nicotinezuur
(2% ADH)
1,2
mg
vitamine B6
(86% ADH)
170
µg
foliumzuur (B9)
(85% ADH)
60
mg
vitamine C
(75% ADH)
mineralen
80
mg
calcium
0,1
mg
ijzer
700
mg
kalium
10
mg
magnesium
0,1
mg
natrium
40
mg
fosfor
1,2
mg
zink
 
slotregel

Bronvermelding update januari 2023

Apium graveolens Secalinum Group | NCBI Taxonomy browser Nutritional attributes of herbs | Crop & Food Research Confidential Report No. 1891, L.J. Hedges & CE Lister, april 2007 Snijselderij | Wikipedia (NL) Plant database | The plantlist, Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden Celery | Gernot Katzers's Spice pages Bladselderij | Voedingscentrum carbonylverbindingen (phthalides) in selderij | Wikipedia (DU) Selderij | De oerakker
slotregel