Je ziet de opmars niet alleen in regio's waar oogsten van andere granen door de klimaatverandering wisselvallig zijn, vingergierst als famine-crop. Vingergierst is immers een graan dat onder uiteenlopende omstandigheden goede oogstresultaten geeft. Ook elders wint vingergierst de harten van consumenten, omdat het lekker is, voedzaam en ook nog eens glutenvrij.
De kleine gierstzaadjes worden niet-gepeld gegeten, gekiemd of verwerkt tot meel. De hele zaden wordt gekookt of gestoomd, maar kunnen ook gepopt worden. Met een beetje geduld kun je de zaden zelf laten spruiten. Dat werkt als volgt.
Was de zaadjes goed, en verwijder eventuele ingerechtigdheden. Week ze dan minstens 24 uur in koud water in een pan oif schaal die je met een mousseline doek af dekt, zodat er zuurstof bij kan. Ververs het water iedere 8 uur.
Spoel de gierst dan nogmaals en laat haar goed uit lekken. Spruit de zaadjes in een kiembakje - volg de gebruiksaanwijzing - of in een schone doek gebonden. Leg de opgebonden zaadjes in een ruime pan op een donkere plek, en geef ze 24 uur de tijd. Je zult zien, hoe verser de zaden, hoe groter de kiemkracht. Met een beetje geluk kunnen de kiemen wel 3-4 cm lang worden, maar heb je pech, gebeurt er helemaal niets.
Wanneer je de kiemen laat drogen, kun je er een smaakvol meel van maken.
Ook wanneer je de gierst kookt, is het verstandig om de zaden vooraf te weken. Zowel weken als kiemen verbetert de voedingseigenschappen van de gierst, zoals door het verminderen van de remmende werking van fenol, tannine en fytinezuur. Door (voor)weken krijg je een losser resultaat van de gierstkorrels en maak je je gierstepap romiger. Houdt als weektijd een uur of vier tot acht aan.
Wanneer je rauwe, niet-geweekte vingergierst wilt koken, gebruik je twee delen water op ieder deel gierst, heb je de gierst geweekt, dan volstaat een factor anderhalf. Deze hoeveelheden water zijn gebaseerd op toepassing van de absorptie-methode, die je ook voor rijst gebruikt. Het vocht wordt volledig opgenomen, en de gierst hoeft niet afgegoten te worden. Breng het water rustig aan de kook, en laat de gierst in gesloten pan 6-8 minuten koken indien voorgeweekt, 10-13 minuten wanneer rauw. Alle water zal zijn opgenomen. Neem de pan van de warmtebron, en laat de gierst in de nog altijd gesloten pan nog zeker tien minuten staan. Dan is hij mooi los.
Natuurlijk kun je de gierst ook in een rijststomer bereiden. De hoeveelheden water zijn zoals hiervoor genoemd. Voor een extra smaak-accent kun je in plaats van water een lichte bouillon gebruiken.
En pap? Neem voor pap driemaal zoveel vocht als gierst, water, melk of kokosmelk, wat je maar wilt.
Je moet er misschien even naar speuren, want vingergierst voor consumptie is in ons land nog maar mondjesmaat verkrijgbaar.
In India wordt vingergierst gebruikt voor het maken van platbroden, zoals roti, en desserts. In veel Afrikaanse landen wordt de gierst gemalen en tot pap gemaakt, zoals in Oeganda, geserveerd met suiker of bananensap. Ook de jonge spruiten worden gegeten. Deze zijn zeer voedzaam en licht verteerbaar, en daardoor zeer geschikt als voeding voor kinderen en ouderen.
Vingergierst is ideaal voor het maken van bier. Na gerst is gierst daarvoor zelfs het meest geschikt. Het wordt ook in arak gebruikt.
Vingergierst is goed houdbaar. Doordat de zaadjes zo klein zijn, drogen ze snel en volledig. Dat maakt gierst een uitgelezen gewas in gebieden waar een gewas als maïs snel aan bederf onderhevig is. In sommige landen wordt het gebruikt als een belangrijke reserve voor als andere zaden verloren gaan.