Het wordt sinds de zesde eeuw gebruikt voor het maken van glas en zeep en voor het bleken van textiel. Aanvankelijk maakte men het door het uitlogen van houtas, waarna de oplossing die werd verkregen werd ingedampt in grote ijzeren potten. Het is een methode die zeer inefficient en milieubelastend is, en al lang niet meer gebruikt wordt. Voor iedere kubieke meter potas dient 2.000 kubieke meter eiken- of beukehout verbrand te worden immers.

De winning van potas uit mijnbouw dateert van de veertiende eeuw, en vond plaats in Ethiopië, waar zich (nog altijd) de grootste reserve potas bevindt. Naast deze enorme Ethiopische bron, wordt patas op tal van plaatsen in de wereld gevonden, veelal in oude binnenzeeën zoals in de Westelijke Interne Zeestraat, die Noord-Amerika ooit in tweeën splitste. Veel potas-mijnen bevinden zich in deze en andere uit het Laat-Krijt daterende zones, onder meer in Canada. Jaarlijks wordt zo'n 30 miljoen ton potas geproduceerd, vooral om het kaliumcarbonaat.

Het woord potas (potasch) wordt voor het eerst in het Middel-Nederlands gebruikt, rond 1477. Het woord is in veel talen overgenomen. Potassium is de officiële benaming voor kalium, en het woord potash komt in de Engelse taal in een groot aantal benamingen van kaliumverbindingen (potassium compounds) voor.

Naast deze minerale potas is er organische potas, gemaakt van verbrand hout.

Gebruik

In Europa werden tot de negentiende eeuw potas en hertengewei (hertshoornzout of vlugzout) gebruikt als rijsmiddel, bijvoorbeeld in peperkoek (lebkuchen, gingerbread). Dat gebeurde tot aan de uitvinding van bakpoeder door August Oetker in 1843, een volle eeuw nadat Antonio Campanella er in slaagde zuiver kaliumcarbonaat uit potas te winnen. Met de komst van bakpoeder was het ook met het gebruik van parelas ('pearl-ash') gedaan. Pearl-ash is een veredelde (witte) potas die in de Verenigde Staten als rijsmiddel is ontwikkeld aan het einde van de achttiende eeuw. Pearl-ash werd in combinatie met melk en/of of een zuur (citroen) gebruikt, om de vorming van belletjes koolzuurgas te bevorderen.