De plant is een rank. De slanke, buigzame, cilindervormige stengel windt zich van links naar rechts rond de bonenstaak. Hij kan een lengte van 3 meter bereiken en draagt witte of scharlakenrode bloemen. De bladeren zijn samengesteld en bestaan telkens uit drie kleine blaadjes. De peulen zijn 15-30 cm lang.
De bonen zijn afgevlakt, afhankelijk van de maat tussen 4 en 8 mm dik, en to wel 25 mm lang. Er zitten er tussen de veertig en 50 per 100 gram. Ze danken de naam boterbonen aan hun hoge vetgehalte, die verantwoordelijk is voor het smeuiige karakter.
De bonen zijn wit en hebben een vrij dikke huid, waaronder groen vruchtvlees schuil gaat.
De bonen zijn gedroogd, in blik en in pot verkrijgbaar. Bewaar gedroogde peulen op een koele, donkere plaats, niet langer dan een jaar.
De peulen worden in traditionele stoofgerechten gebruikt, vaak in combinatie met worst (chorizo), zoals in het gerecht dat dezelfde naam als de boon draagt.
Klik hier voor een uitgebreide beschrijving van de bereiding van gedroogde bonen in zijn algemeen. Hierin staat alles wat u weten moet over het wel of niet weken van bonen, het waarom, over het koken en over het schuimen van bonen. Lees dit artikel beslist.
De kookduur van (tevoren geweekte) reuzenbonen bedraagt ruim een uur, mede afhankelijk van de grootte van de bonen, maximaal anderhalf uur. Bonen die een jaar of langer geleden geoogst zijn, kunnen een langere kooktijd vergen.
Isabel de Farnesio, koningin van Spanje, liet de boon op de landerijen bij het kasteel verbouwen als voer voor haar paarden en fazanten.
Tegenwoordig wordt de boon als groente verbouwd in La Granja de San Ildefonso, in de Sierra de Guadarrama, en is geliefd in heel Castilië. Ieder jaar wordt in oktober in La Granja een festival gehouden ter ere van San Luis, waar de judión een centrale plaats in neemt. Deze 'judiada' , mzoals het festijn wordt genoemd, werd voor het eerst in 1954 gehouden.
In beginsel dienen bonen gekookt te worden. Een uitgebreider toelichting op het koken van bonen en lectine, het eiwit in kwestie, vind u in het inleidend artikel over de Vlinderbloemfamilie Fabaceae.