top
Pimiento de Arnoia
Capsicum annuum
Pimiento de Arnoia
 
Naam | Botanie ©2021

Pimiento de Arnoia

Naast de padrón en de herbón chili kent Galiciëk; sinds 2006 nog een beschermde peper, de pimento (pemento) de Arnoia

Arnoia, een kleine gemeente in de streek O Ribeiro, in Ourense, in de buurt van Ribadavia. Het heeft amper duizend inwoners, maar is beroemd om zijn wijnhuizen en zijn unieke pepers. Net als de padró vallen alleen de verse, groene paprika's onder de Europese beschermde geografische aanduiding "Pemento da Arnoia". De teelt vindt plaats in de meest zuidelijke valleien van de Miño en Arnoia, de twee rivieren die het water leveren voor de irrigatiesystemen.

In 2020 zijn er twintig producenten, goed voor een gezamenlijke opbrengst van tienduizend kilo paprika's, die vooral bestemd zijn voor de lokale markt in en om Ourense en Pontevedra. Het jaar ervoor waren er nog 15 producenten, goed voor vijfduizend kilogram. Ooit waren er zeker 120 producenten, tegenwoordig zijn de meeste daarvan hobbyboeren, die niet onder de vlag van de beschermde Arnoia opereren, maar deze soms wel als zodanig op de markt brengen. Er zou veel meer geproduceerd kunnen worden, maar serieuze animo daarvoor lijkt niet aanwezig, niet onder de jongeren althans, mogelijk onder nieuwkomers/boeren vanuit de Canarische eilanden.

De pimiento de Arnoia is een klokvormige paprika, die tussen 50 en 90 gram weegt. Daarmee zijn arnoia's duidelijk groter dan de padróns, meestal tussen 7,5 en 15 centimeter lang. De schil is glad, glanzend en overwegend lichtgroen van kleur.

De jonge chili-plantjes worden vanaf maart uitgezet. De eerste Arnoia's zijn daardoor al begin juni op de markt. Het seizoen duurt tot half oktober op de markt, e.e.a. afhankelijk van de weersomstandigheden. De peper wordt groen geplukt voor de handel in verse pepers, om geroosterd te worden, soms ook rijp en rood, maar dan om geconserveerd te worden. Op het gebied van conserveren bestaat in de regio een lange traditie, die van generatie op genereatie wordt overgedragen. Het gebeurt vaak thuis, op ambachtelijke wijze.

De Galicische chili's met elkaar vergeleken

In de O Sar streek in de provincie Ourense wordt de pimiento de Herbón of Padrón verbouwd. Deze zijn kleiner dan de arnoia's, die bovendien zoeter zijn. Uit Verin, eveneens een streek in Ourense komt de pimiento de Oímbra, zeer licht van kleur en tussen de 10 en 20 cm groot. Ze bevatten geen capsaïcine. In A Coruña tenslotte wordt de pimiento de O Couto geteeld, qua uiterlijk vergelijkbaar met de padrón, maar evenals de Oimbra verstoken van capsaïcine.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Verse arnoia's zijn in Nederland niet te koop, voorzover bekend. Het seizoen loopt van 1 juni tot 15 oktober. De conserve wel.

Culinair gebruik en bereiding

De arnoia is net als de padrón is een vrij milde chilipeper, die rauw of gebakken (gegrild) gegeten wordt.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Bewaar chilipepers in de groentenlade van de koelkast bij een temperatuur tussen de 8°C en 10°C.

slotregel

Geschiedenis van de arnoia

Galicië is een streek met een rijke chili traditie, maar de 'Arnoia' is nog maar relatief jong, eigenlijk pas in de tweede helft van de vorige eeuw begonnen.

Galicië (Galicia) ligt in het noordwesten van Spanje, in het zuiden grenzend aan Portugal in het oosten aan de autonome provincies Asturia en Castilia y León. Voor de kustprovincie is de visserij van oudsher van groot belang.

Men verklaart de hoge kwaliteit van de arnoia-chili aan 'de magie' van een perfecte ligging, uitstekende bodemkwaliteit, een irrigatiesysteem waarin gebruik wordt gemaakt van water uit de rivier de Arnoia, die de hele San Salvador Vallei van water voorziet, en toewijding. Hierin herken je de hand van de van oudsher wijnbouwers.

Het areaal chiliteelt in het beschermd geografische gebied beslaat ongeveer 23 vierkante kilometer, waaronder de gemeente Arnoia en de parochie Meréns in Cortegada.

Taalkundige aspecten, etymologie

Over de hele wereld worden de namen paprika en peper door elkaar gebruikt. Hieraan is de onterechte naamgeving door Christopher Columbus naar gewone peper debet. Zo kan het zijn dat paprika’s in Amerika zowel belllpepper als paprika worden genoemd, ze in Zwitserland pepperoni heten en in Italië peperoncini en in Frankrijk poivron. De Spanjaarden zelf gebruiken nog altijd het woord pimientos voor de paprika, waarvan het woord pimentón voor paprikapoeder is afgeleid. Zoals men ze in Japan als Korea pimang respectievelijk piman noemt.

Recepten

De paprika's worden onder meer gebakken, gevuld, geroosterd en gestoofd.

Festa do pemento de Arnoia

Tijdens de zomer worden tal van gastronomische festivals gehouden in heel Galicië, sinds 1980 ook het parika-feest van Arnoia. Normaliter vindt het plaats in het eikenbos (carballeira) van A Queixeira.

Het paprika-feest is een volksfeest, dat samen valt met de patroonsfeesten van Arnoia, wanneer veel oud-bewoners voor hun vakantie terugkeren naar hun woonplaats. Het hoogtepunt van deze reunie is de eerste zondag van augustus wanneer grote hoeveelheden paprika's op traditionele wijze gebakken worden. Natuurlijk ontbreken de lokale O Ribeiro wijnen niet, evenmin als charanga muziek.

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

Pepers zijn rijk aan antioxidanten en vitamine C. Rode pepers bevatten meer vitaminen en voedingsstoffen dan groene, en bevatten het antioxidant lycopeen. Het caroteengehalte van rode pepers, zoals lycopeen, is negen keer hoger als in groene pepers.

Samenstelling per 100 gram rauw product

31
kcal
( 129,7 kJoule)
1
gram
eiwitten
6,3
gram
koolhydraten
4,2
gram
waarvan suikers
0,3
gram
vet
0,1
gram
meervoudig onverzadigd
25
mg
omega-3
45
mg
omega-6
Vitaminen
1043
µg
vitamine A
(130% ADH)
0,1
mg
vitamine B1
(9% ADH)
0,1
mg
vitamine B2
(7% ADH)
1
mg
nicotinezuur
(6% ADH)
0,3
mg
vitamine B6
(21% ADH)
46
µg
vitamine B9
(23% ADH)
128
mg
vitamine C
(160% ADH)
1,6
mg
vitamine E
(13% ADH)
4,9
µg
vitamine K
(7% ADH)
mineralen
7
mg
calcium
0,4
mg
ijzer
211
mg
kalium
12
mg
magnesium
0,1
mg
mangaan
4
mg
natrium
26
mg
fosfor
0,1
µg
selenium
0,3
mg
zink
 

Bronvermelding update mei 2022

Pimiento de Arnoia IPG | Concello de Arnoia Pimiento de Arnoia IPG | European Council Regulation (EC) No 510/2006 ‘Pemento da Arnoia’ EC No: ES-PGI-0005-0510-15.11.2005 Festa do Pemento de Arnoia | Galicia the best way Arnoia duplica en dos años los productores de pimiento | Sabela Pinal , La region Jul. 2020 Arranca el cultivo de pimientos de Arnoia en una finca experimental | Faro de Vigo, 2019 Pimentos in Spain | Foods from Spain database Scoville rating (SHU) | Pepperheads for life Peppers: vegetables and capsicums | P. Bosland e.a. 2000 CAB International, Oxon, UK ISBN 0-85299-335-4