top
Talkkuna
Geroosterde gekiemde haver
TALKKUNA
PRODUCTEN VAN GEKIEMD GRAAN
TOLOKNO

Tolokno

Net als het Baltische kama en het Finse talkkuna is tolokno een meel dat is gemaakt van gekiemd graan. Van haver in dit geval.

Tolokno is zowel de benaming van dat meel, als van de bereiding, meestal een pap. Tolokno past binnen de strikte vastenregels van de Russisch orthodoxe kerk. Deze verbiedt het eten van dierlijk voedsel (ook van melk en melkproducten) op woensdagen en vrijdagen, het hele jaar door.

De haver die wordt gebruikt, wordt eerst gekiemd, zodat de voedingswaarde wordt vergroot. Dit is een techniek die in Rusland al sinds de 12 e eeuw wordt toegepast, niet alleen met haver, maar ook met rogge en gerst bijvoorbeeld.

Deze klassieke methode om de granen te laten kiemen, begon met het plaatsen van zakken met ongepeld graan in stromend water, bijvoorbeeld een rivier. Na een dag en nacht werden de zakken binnengehaald en op een warme plek te drogen gelegd. Vanaf de 15 e eeuw gebeurt dat naast de Russische oven, een gemetselde stookplaats die zowel voor het verwarmen van het huis als voor het bereiden van maaltijden werd gebruikt.

Zodra de maaltijd was bereid, werden de zaden in de nasmeulende oven (na)gedroogd en gebruind. Daarna werd de haver met behulp van een vijzel van het kaf ontdaan. In verschillende maal- en zeefgangen werd zo het fijne tolokno-meel gemaakt.

In grote lijnen is de bereiding van tolokno nog hetzelfde, fabrieksmatig, zonder rivier en zonder Russische oven. De bewerking zorgt ervoor dat het meel snel vocht op kan nemen. Een beetje vloeistof en heel even koken, is genoeg. Dat laatste is zelfs niet eens nodig.

Door de bewerking verandert de smaak van de haver naar een caramelsmaak met lichte cacao-tonen. De kleur varieert van licht getint tot diepbruin.

Practische zaken

Verkrijgbaarheid en aankoop

Tolokno is via het internet verkijgbaar, maar voor zo ver we weten niet verkrijgbaar in een Nederlandse winkel. Prijzen schommelen tussen €10 en €15 per 500 gram.

Culinair gebruik en bereiding

Tolokno wordt in vloeistof gedaan om het met de hand tot een pasta te kneden, die uit de hand wordt gegeten bij wijze van snack. Fast-food avant la lettre. Daarnaast wordt het uit maar ook in bouillon gegeten.

Ik kwam veel recepten tegen waarin tolokno als ieder ander meelsoort wordt toegepast, in recepten voor pannekoekjes, cake, of deze sesamkoekjes van havermout en tolokno, met een spaarzame vulling van gedroogde pruimen. hierbij het recept.

tags: #havermeel   #haver

Culturele aspecten, verspreiding

Tolokno of толокно betekent havermeel, waarvoor ook een tweede woord in het Russisch bestaat: ovsiannaia.

Ovsiannaia wordt voor het bakken van brood gebruikt, tolokno net als de Tibettaanse tsampa voor het kneden van brood-, eigenlijk deegballetjes. Dat tekent de Giles Fletcher, Engeland's ambassadeur in 1589 op, zich erover verbazend hoe men deze rauwe haverballetjes eet in plaats van brood.

Hij rapporteert dat men stukjes droog brood (sukhari) in water weekte om het te kunnen eten. Hij noemt deze geweekte brokjes brood tolokno. Jacques Margeret, een Frans geestelijke, omschrijft tolokno als een drankje dat men maakt van geblakerd havermeel met een vleugje zout.

Taalkundige aspecten, etymologie

Tolokno is afgeleid van het 16 e eeuwse woord tollockno van het werkwoord toloch толочь, dat verkruimelen of vermalen betekent. Het kan daarom zijn dat je een ander graan onde naam aan treft, bijvoorbeeld толокно ржаное, dat zijn roggevezels.

Gezondheidsaspecten

Voedingsstoffen - gezondheidsrisico's

Tolokno is een meel van gekiemde haverzaden, en is zeer voedzaam en een bron van vitaminen (B1, B2 en foliumzuur) en mineralen.

Samenstelling per 100 gram rauw product (zonder schil)

355,0
kcal
(1486,3 kJoule)
14,5
gram
eiwitten
57,0
gram
koolhydraten
55,7
gram
zetmeel
9,0
gram
waarvan suikers
10,0
gram
vezels
3,9
gram
vet
0,7
gram
verzadigd
1,6
gram
enkelvoudig onverzadigd
1,6
gram
meervoudig onverzadigd
Vitamines
0,3
mg
vitamine B1
(27,3% ADH)
0,1
mg
vitamine B2
(10,0% ADH)
3,8
mg
nicotinezuur (B3)
(23,8% ADH)
0,1
mg
vitamine B6
(10,0% ADH)
46,0
µg
foliumzuur (B9)
(23% ADH)
1,5
mg
vitamine E
(12,5% ADH)
2,1
µg
vitamine K
(2,8% ADH)
Mineralen
43,0
mg
calcium
6,3
mg
ijzer
134,0
mg
magnesium
1,6
mg
natrium
430,0
mg
fosfor
8,6
µg
selenium

Bronvermelding update maart 2020

Sukhari | Dianne L. Smith Muscovite logistics 1462-1598, Jan 1993 The Slavonic and East European Review Vol. 71, No. 1 (Jan., 1993), pp. 35-65 (31 pages) - page 41 Tolokno of Russische gespruite haverpap | Beets and Bones Polotno | Charles Dickens, 1862 All the Year Round, a weekly journal, Volume 7 Tollockno | H. Leeming, Russian words in sixteenth-centyry Einglish sources, in The Slavonic and East European Review Vol. 47, No. 108 (Jan., 1969), pp. 11-36 (26 pages) From Mother Russia with Love: A Monster of a Stove and Tolokno | Cynthia D. Bertelsen Gherkins & Tomatoes
slotregel