top
Lipoproteïnelipase
Enzym
Lipoproteïnelipase
 
Triglyceridelipasen

Lipoproteïnelipase

Lipoproteïnelipase (LPL) is een in water oplosbare extracellaire lipase die de hydrolyse van triglyceriden in bloedlipoproteïnen - vandaar de naam - katalyseert, cruciaal voor de energievoorziening in ons lichaam.

Het enzym is in 1943 ontdekt door Paul Hahn bij honden en in1955 door Edward Korn benoemd. Het maakt deel uit van de triglyceride lipase-gen familie van eiwitten, net als hepatische lipase (HL), pancreaslipase (PL) en endotheliale lipase (EL). De enzymen in deze familie bevinden zich buiten de cellen, en worden om die reden een extracellulaire lipasen genoemd.

Lipoproteïnelipase wordt gesynthetiseerd in de parenchymcellen van glad vet- en spierweefsel. Het bevindt zich daar voornamelijk op het oppervlak van cellen die in lijn staan met de kleine bloedvaten (haarvaten), vanwaar het de triglyceriden van chylomicronen hydrolyseert zodra ze in contact komen met de endotheelwand. De synthese vindt vooral plaats in de skeletspieren, in ons lichaam de belangrijkste plaats waar de door insuline gestimuleerde glucose-opname en glucose-verwijdering plaats vindt. Ook de werking van LPL wordt door insuline gestimuleerd.

Lipoproteïnelipase brengt de splitsing van lipoproteïnen op gang, simpel gezegd 'pakketjes met energie' die in onze bloedbaan circuleren in de vorm van lipoproteïnen van lage en zeer lage dichtheid (VLDL respectievelijk ULDL of chylomicron. Vrijwel alle chylomicronen worden uit het circulerende bloed verwijderd wanneer zij door de haarvaten van verschillende weefsels gaan. Deze weefsels synthetiseren het enzym lipoproteïne lipase, dat naar het oppervlak van capillaire endotheelcellen wordt getransporteerd, waarbij vetzuren en glycerol vrijkomen.

De vetzuren die vrijkomen uit de chylomicronen diffunderen in de vetcellen van het vetweefsel en de spiercellen. Eenmaal daar kunnen de vetzuren worden gebruikt als brandstof of opnieuw gesynthetiseerd worden tot triglyceriden, waarvoor nieuwe glycerol nodig is, dat wordt aangevoerd door de stofwisselingsprocessen van de opslagcellen.

Nadat de triglyceriden uit de chylomicronen zijn verwijderd, worden de cholesterolrijke chylomicronresten normaliter snel uit het plasma verwijderd.

Lipoproteïnelipase zou naast deze 'conventionele' lipolytische werking in het katabolisme van triglyceriden, ook een 'onconventionele' rol spelen bij de reactie van immuuncellen en lipidentransport in de pathogenese van cardiovasculaire en weefseldegeneratieve aandoeningen.

slotregel

Bronvermelding update augustus 2022

Lipoprotein lipase: new roles for an 'old' enzyme. | Chang CL. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2019 Mar;22(2):111-115. doi: 10.1097/MCO.0000000000000536. PMID: 30648986; PMCID: PMC6355338. Lipoprotein Lipase | Yasaman Pirahanchi; McDamian Anoruo; Sandeep Sharma , Biochemistry, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Update May 8, 2022. Lipoprotein lipase: from gene to obesity | Hong Wang and Robert H. Eckel American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism 01 Aug 2009 https://doi.org/10.1152/ajpendo.90920.2008
slotregel