Bronvermelding 
Inleiding
Naast het begrip rund gebruiken we het woord (rund)vee voor alle gedomesticeerde rundersoorten, maar bovendien voor ale andere gehouden gedomesticeerde dieren. Runderen of Bovinae zijn een onderfamilie van de familie der Holhoormigen of Bovidae.
In de meeste landen worden gedomesticeerde runderen gebruikt voor economische doeleinden, behalve in delen van India en Nepal, waar ze als heilig worden beschouwd door de Hindoebevolking. Economisch gebruik is een heel breed begrip, doelt zowel op het houden van dieren voor zuivel (melk en melkproducten), huiden, vachten, zelfs mest. Ook worden veel runderen gebruikt als last- of trekdier (de karbouw en de yak bijvoorbeeld).
Het rund is een evenhoevig zoogdier, de grootste groep onder de holhoornigen, de Bovidae, waartoe ook schapen en geiten behoren. Alle zijn evenvoetig (Artiodactyla-orde) en herkauwers (Ruminantia-onderorde). Mannetjesdieren zijn soms tweemaal zo zwaar als vrouwelijke dieren, zoals bij de yaks het geval is.
De Bovinae is een bont gezelschap, waartoe onder meer het (huis)rund behoort, de yak, de zeboe en de banteng (geslacht Bos). Daarnaast de waterbuffels en karbouwen (Bubalus), bosbokken en koedoe's (Tragelaphus), en bisons (Bison). Wij beschrijven op deze site alleen het - al dan niet gedomesticeerde - rundvee dat voor consumptie wordt gebruikt:
Oorsprong en verspreiding
In het vroege Myoceen begon de diversificatie, aanvankelijk met twee soorten, de Eurazische Boodontia, en de Afrikaanse Aegodontia. Zij leefden in bosrijke gebieden. Zo'n tien miljoen jaar geleden, in het Late Myoceen nam de diversificatie een vlucht doordat veel runderen zich aan pasten aan het leven op uitgestrekte grasgebieden.
De Bovidae omvat bijna 450 soorten, waarvan er zo'n 140 uitgestorven zijn. Hieronder bevinden zich een aantal gedomesticeerde soorten. De Bovinae omvat 24 soorten.
De domesticatie van runderen begon zo'n 10.000 jaar geleden. Het domesticatieproces is langdurig en kleinschalig geweest waardoor zich talrijke lokale runderrassen konden ontwikkelen. Het moderne Europese taurine vee (Bos taurus) zou rechtstreeks afstammen van gedomesticeerde dieren uit het Midden-oosten, de domesticatie van de zeboe (Bos indicus) vond plaats op het Indisch subcontinent, en die van de yak op het Tibettaans plateau.
De domesticatie van het rund is - net als de domesticatie van andere soorten vee, de ontwikkeling van gewassen en technische verworvenheden - van eminent belang geweest voor de transformatie van vergarende naar producerende gemeenschappen, een proces dat Neolitisatie wordt genoemd. De aanzet daarvoor is gedaan tussen het twaalfde en negende millenium voor Christus in een gebied dat zich uitstrekt van het Zagros gebergte in Centraal-Anatolië tot de hoogvlakte van het Taurus gebergte. De eerste neolitische nederzettingen vinden we overigens buiten deze zone, in het huidige Griekenland, in 6500 voor Christus.
Bronvermelding update januari 2021
Respecteer het copyright !