top
Kodogierst
Paspalum scrobiculatum
Kodogierst
 
RIJPE VOGELGIERST AREN | Eleusine coracana

Kodogierst

Deze gierstsoort is net als vogelgierst een graan in opkomst. van Afrikaanse afkomst, maar is ook zeer populair in India, Zuid-oost-Azië en de Filippijnen.

Er zijn twee soorten kodogierst:

  • de wilde scrobic (Paspalum scrobiculatum var. commersonii), een overblijvende plant die vooral op vochtige plaatsen op het Afrikaanse continent wordt aangetroffen, en
  • de in India gecultiveerde Paspalum scrobiculatum var. scrobiculatum, die als eenjarig gewas wordt verbouwd.

Beide zijn eenjarige, soms overblijvende, winterharde grassen, die gemiddeld &eacte;én à anderhalve meter hoog worden, al zijn er ook dwergvariëteiten. De paarse stengels staan rechtop (halmen), de bloeiwijze is pluimvormig, bestaande uit vier tot zes trossen, elk 4-9 cm lang. De bladeren zijn slank en lichtgroen en worden 20 tot 40 centimeter lang. Het eetbare deel zijn de zaden, ellipsvormig, ongeveer 1,5 mm breed en 2 mm lang. De kleur van de zaden varieert, net als de smaak. Lichtrode korrels zouden zoet smaken en donkergrijze korrels bitter.

Kodo gierst heeft een ondiep wortelstelsel, waaardoor het zeer geschikt is voor intercropping. Veel beter dan vogelgierst bijvoorbeeld, dat een stug en moeilijk te verwijderen wortelstelsel heeft. Kodogierst vermeerdert uit zaad. De wilde soort groeit op liefst vruchtbare, kleiige grond, en heeft voor zijn optimale groei gemiddeld 800-1200 mm water nodig. De geteelde kodogierst gedijt ook onder drogere omstandigheden, zelfs op marginale, voedingsarme grond. Het heeft ook vrij weinig water nodig. De wilde variëteit is beter geschikt voor nattere omstandigheden, en kan zelfs enige tijd met de voeten in het water staan. De ideale seizoenstemperatuur voor beide is 25-27 °C. .

Kodogierst heeft vier maanden nodig tot rijpheid en oogst. Gedurende de rijping kan de plant doorbuigen waardoor de trossen op de grond komen te liggen en verloren gaan. Dat gebeurt vooral wanneer de plant te sterk bemest wordt. Terughoudende bemesting is daarom het credo. Onder de juiste omstandigheden kan de opbrengst 900 kilogram per hectare bedragen. De trossen worden geoogst door ze met stengel en al af te snijden, en ter plekke in de zon te drogen. Na een dag of twee wordt de oogst binnengehaald om gedorst te worden. Het pellen is niet bepaald eenvoudig, reden waarom . . . .

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Voor wie even zoekt, is kodogierst in veel varianten verkrijgbaar. Daaronder parboiled, pearled kodo-millet van het merk Mantra,

Culinair gebruik en bereiding

Net als in Afrika wordt kodogierst (hele zaden) gebruikt als rijstvervanger. De bereidingswijze is vrijwel identiek, althans van de geparelde (ongepelde en voorgekookte) kodo.. Gierst wordt langzaam verteerd en geeft langdurige energie Gierst is ideaal voor diabetici die op zoek zijn naar een alternatief graan voor rijst. Ze helpen ook de bio-activiteit van mineralen te verhogen en hebben sterke antioxiderende eigenschappen. De biologische Kodo Gierst van 24mantra is vrij van pesticiden en chemicaliën.In India wordt de meeste kodogierst vermalen. Kodomeel wordt er gebruikt om pudding mee te maken. In Afrika wordt de gekookte zaden zoals rijst gebruikt.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Gierst is goed houdbaar. Doordat de zaadjes zo klein zijn, drogen ze snel en volledig. Dat maakt gierst een uitgelezen gewas in gebieden waar een gewas als maïs snel aan bederf onderhevig is. In sommige landen wordt het gebruikt als een belangrijke reserve voor als andere zaden verloren gaan.

Oorsprong en verspreiding

Kodogierst komt oorspronkelijk uit tropisch Afrika, en is naar schatting 3000 jaar geleden in India gedomesticeerd, waar het een belangrijk gewas is geworden. Elders is het vaak een secundair gewas om op terug te kunnen vallen wanneer de oogst van het hoofdgewas mislukt.

Daarom groeit kodogierst bijvoorbeeld op rijstvelden, tussen de rijst, en in Afrika als 'onkruid', dat men ongemoeid laat, zodat het als buffer kan dienen.

Kodogierst is inheems in grote delen van tropisch en subtropisch Azië Australië en Afrika:

Angola (Angola, Cabinda); Australia (Coral Sea Is. Territory, New South Wales, Northern Territory, Queensland, Western Australia); Bangladesh; Benin; Bhutan; Botswana; Burkina Faso; Burundi; Cabo Verde; Cambodia; Cameroon; Central African Republic; Chad; China (Yunnan, Guangxi, Hainan); Congo; Congo, The Democratic Republic of the; Côte d'Ivoire; Djibouti; Equatorial Guinea (Equatorial Guinea (mainland)); Eritrea; Eswatini; Ethiopia; Gabon; Gambia; Ghana; Guinea; Guinea-Bissau; India (Andhra Pradesh, Assam, Goa, Gujarat, Himachal Pradesh, Karnataka, Kerala, Madhya Pradesh, Maharashtra, Rajasthan, Tamil Nadu, Uttar Pradesh, West Bengal); Indonesia; Japan; Kenya; Lao People's Democratic Republic; Lesotho; Liberia; Madagascar; Malawi; Malaysia; Mali; Mauritania; Mauritius (Mauritius (main island), Rodrigues); Mozambique; Myanmar; Namibia; Nepal; Niger; Nigeria; Norfolk Island; Pakistan; Papua New Guinea; Philippines; Qatar; Rwanda; Réunion; Sao Tome and Principe; Senegal; Seychelles (Seychelles (main island group)); Sierra Leone; South Africa (Western Cape, Northern Cape Province, North-West Province, Mpumalanga, Limpopo Province, KwaZulu-Natal, Gauteng, Free State, Eastern Cape Province); South Sudan; Sri Lanka; Sudan; Taiwan, Province of China; Tanzania, United Republic of; Thailand; Togo; Uganda; United Arab Emirates; Viet Nam; Yemen (Socotra); Zambia; Zimbabwe

en is geïtroduceerd en plaatselijk invasief (rood) in:

Antigua and Barbuda; Bolivia, Plurinational States of; Brazil; Chile (Easter Is.); Colombia; Cook Islands (Cook Is.); Costa Rica; Dominican Republic; Fiji; French Guiana; French Polynesia (Tubuai Is., Tuamotu, Society Is.); Guadeloupe; Guatemala; Guyana; Haiti; Honduras; Mexico; Micronesia, Federated States of ; Nauru; New Caledonia; New Zealand (North Is., Kermadec Is.); Nicaragua; Northern Mariana Islands; Palau; Panama; Pitcairn; Puerto Rico; Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha; Saint Kitts and Nevis; Saint Martin (French part); Samoa; Sint Maarten (Dutch part); Solomon Islands (South Solomons); Suriname; Tonga; United States (New Jersey, Missouri, Maryland, Louisiana, Kentucky, Hawaiian Is., Georgia, Florida, Arkansas, Alabama, North Carolina, Pennsylvania, South Carolina, Texas, Virginia, Mississippi, Tennessee); United States Minor Outlying Islands (Wake Is.); Vanuatu; Venezuela, Bolivarian Republic of; Virgin Islands, British; Virgin Islands, U.S.; Wallis and Futuna

Taalkundige aspecten, etymologie

Kodop, mogelijk van Hindi benaming kodra. In Indiase en Afrikaanse talen heeft kodogierst uiteenlopende benamingen, zoals Arikelu in het Telugu , varagu in het Tamil, varak in het Malayalam, arka in het Kannada, bajra in het Punjabi en zoals gezegd kodra in het Hindi. In Nepal worden zowel vogelgierst als kodogierst kodo genoemd, in het Afrikaanse Youruba qkànli .

Benamingen in diverse talen

engels
 
indian crown grass, kodo millet, scrobic
frans
herbe à épée
italiaans
 
spaans
mijo koda
duits
kodohirse
hindi (india)
kodo, kodra
indonesisch
jaringan
japans
 
vietnamees
 
chinees
yā nǎ cǎo (eendengras)
 

Duurzaamheid

De wilde kodogierst is op grond van de bestanbdsgegevens in westelijk Afrika. p de internationale rode lijst van de IUCN opgenomen als "least threatened". Hij is ook nergens bedreigd voorzover bekend.

In het kader van het project "Adapting agriculture to climate change" wordt getracht voor 29 gewassen programma's te ontwikkelen om ze beter of nog beter bestand te maken tegen klimaatveranderingen. daaronder gierst. Deze programma's zijn geïnitieerd door de Millenium Seed Bank en de Global crop diversity trust.

Het omschakelen van tarwe- en rijstteelt naar gierstteelt draagt bij aan de CO2-reductie. De natte rijstbouw zorgt voor de uitstoot van methaan, terwijl tarwe voedingsrijke grond vergt en gevoelig is voor ziekten. Gierst is het minst gevoelig voor droogte, vraagt het minst van de bodem en is weinig gevoelig voor ziekten, en plagen.

Gezondheidsaspecten

Voedingsstoffen - gezondheidsrisico's

De voedingswaarde van giersten is uitzonderlijk. Gierst bevat veel eiwit (vergelijkbaar met rijst) en is rijk aan essentiële aminozuren, ion tegenstelling tot de meeste granen. Ook het mineraalgehalte is hoger dan van de meeste granen, voor wat betreft calcium zelfs veelvoudig meer (5-30 maal de hoeveelheidf in andere granen).

Kodogierst bevat veel eiwitten, vergeleken met rijst, dat 0,2 gram en tarwe, dat 1,2 gram per 100 gram levert. Het is voedzaam en langzaam verteerbaar (lage glycemische index). Het bevat voor een gierst weinig vet, met 3,6 g vet per 100 gram.

Samenstelling per 100 gram rauw product

353,0
kcal
(1477,9 kJoule)
9,8
gram
eiwitten
66,6
gram
koolhydraten
5,2
gram
vezels
3,6
gram
vet
Vitaminen
0,1
mg
vitamine B2
(10,0% ADH)
2,0
mg
nicotinezuur (B3)
(12,5% ADH)
0,2
mg
vitamine B6
(10,0% ADH)
Mineralen
35,0
mg
calcium
1,7
mg
ijzer

Culinaire aspecten

Bronvermelding update maart 2022

Paspalum scrobiculatum | Wikipedia (EN/FR) Paspalum scrobiculatum | Global invasive species ISSG Kodo millet | IUCN Red List 2019-02