Het is een lage struik (30-60cm) met harige stengels en sterk aromatische bladeren, zoals alle basilicumsoorten. De bloemetjes zijn wit of paars. Er zijn variëteiten met grote, groene bladeren en rood-paarse, kleinere bladeren, die culinaire toepassingen kennen, met name in Thailand, waar men de plant Tulsi noemt. Wordt in plaats van Ocimum tenuiflorum ook Ocimum Sanctum genoemd.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Vers blad is te koop in de betere Aziatische speciaalzaak, bovendien kun je het plantje zelf opkweken. Ook is tulsi-poeder te koop, gemaakt van gedroogd tulsi-blad. Het wordt gebruikt om een drankje (thee) van te maken.

Culinair gebruik en bereiding

Gebruik als andere basilicum, rauw in salades of toegevoegd aan gerechten.

In Thailand gebruikt men twee soorten heilige basilicum in de keuken, de groene kraphao basilicum of Sri tulsi, met zijn grote groene bladeren en de rode of paarse kraphao basilicum of Krishna tulsi, met zijn kleine blaadjes. In de Thaise keuken worden de peperige Sri Tulsi bladeren gebakken geserveerd bij gebakken vis, 100-jaren eieren en garnalencakejes (tord man). Sri Tulsi wordt wel vervangen door shiso-bladeren (Parilla frutescens)

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Bewaar de basilicum (aan de steel) zoals andere kruiden aan de steel, gewikkeld in een vochtige doek, verpakt in plastic. Zo houd je de kruiden zeker een week goed. Controleer steeds op rotte blaadjes en steeltjes. Eenmaal aangetast, bederft al gauw de hele bos. Let daarom ook goed op bij de aankoop van basilicum in een zak.

Blaadjes kunnen, mits goed verpakt, ingevroren worden.

In de Vedische Bhagavata Purana tekst wordt Tulsi, de koningin der kruiden genoemd, gezien als de belichaming van Lakshmi, de vrouw van Vishnu en de godin van rijkdom en vrijgevigheid. In de hindoeïstische mythologie wordt tulsi beschouwd als een levende poort tussen hemel en aarde en als een manifestatie van het goddelijke in het plantenrijk. Maar niet alleen in India was Tulsi belangrijk. Toen Tulsi langs de vroege handelsroutes van Azië naar Europa naar het westen reisde, werd het bij christenen bekend als heilige basilicum en werd het gebruikt in rituelen.

Dat heilige beasilicum voor Indische hindoes zo belangrijk is, blijklt uit de 'heilige'basilicum' als plant thuis en in de Vishnu-tempels. Ze koken er niet mee.

Taalkundige aspecten, etymologie

Het woord basilicum is ontleend aan het Latijnse woord voor vorstelijk 'basilicum', naar het Griekse 'basileus' wat koning, vorst betekent, en dat ook de basis vormt voor het woord 'basiliek'. In Nederland wordt voor basilicum ook wel de benaming 'koningskruid' gebruikt. Het woord Ocimum is afgeleid van het Griekse woord voor 'te ruiken', 'tenuiflorum' is Latijn voor 'met kleine bloempjes'.

Het Indische woord 'tulsi' betekent 'met niets te vergelijken'.

De plant groeit op veel plaatsen In Zuid-oost Azië en het Indische continent tot 1800 meter hoogte in de Himalaya en op de Nicobar eilanden, waarnaar ook een variëteit is vernoemd.

Benamingen in diverse talen