top
Dillezaad
Anethum graveolens
Dillezaad
Dille op de site
Anethum graveolens - vruchten

Dillezaad

Dillezaadjes zijn de gedroogde vruchtjes van de dilleplant, een kruidige plant uit de familie van de schermbloemigen. Ze kunnen van maat en kleur verschillen, afhankelijk van de variëteit, van donker, bijna zwarte, tot licht met gele accenten.

Het is altijd wat lastig om over zaadjes te spreken, want dat zijn het niet. De plant draagt splitvruchten welke wij in het spraakgebruik dillezaden noemen. De vruchtjes zijn circa 3 mm groot en hebben drie ribben. Ze smaken als karwijzaad, maar zijn platter en lichter van kleur.

De geur van dille komt van verscheidene vluchtige componenten, hoofdzakelijk van apiol, carvone en limoneen. De zaden van de Indiase dille bevatten hoofdzakelijk apiol, die van de Europese dille carvanol. De belangrijkste aromatische olieën in dillezaad zijn echter α-phellandreen, limoneen en dille ether ether (anethofuran). Sowa-zaad heeft een lichte venkelgeur.

Vanaf de bloei duurt het 40-50 dagen voor de zaden voldoende rijp zijn om te oogsten. Ze worden geoogst door de bloemschermen vlak voor de zaden rijp zijn en vallen, in hun geheel te oogsten en te drogen.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Dillezaad is zowel heel (niet gebroken) als gemalen verkrijgbaar.

Culinair gebruik en bereiding

In India gebruikt men het blad van de dille nauwelijks, dillezaad graag, net als ajowan. De zaadjes worden geroosterd voor gebruik. Het dillezaad dat in India wordt gebruikt, maakt scherper dan het Europese, met smaaktonen van ajwan (thaise basilicum). In Punjab gebruikt men het vooral in dal-gerechten (linzen), in Gujarat met kort gebakken groenten.

Oorsprong en verspreiding

Dille komt van oorsprong uit Centraal Azië en het Middellandse Zeegebied. Een soortgenoot (anethum sowa) komt uit India.

Dille is geliefd in alle Oost-Europese keukens, en van het Midden-Oosten tot aan China.

Taalkundige aspecten, etymologie

De geslachtsnaam Anethum is afgeleid van het Griekse woord of aneeton aneeson dat 'sterk ruikend' betekent. De benaming dille komt in vrijwel alle Germaanse talen voor en stamt vermoedelijk uit het Oud-germaans, waar 'dolde' scherm betekent.

Benamingen in diverse talen

engels
dill
frans
aneth
italiaans
germoglio di bambù
spaans
aneto
duits
gurkenkraut
hindi (india)
sowa
vietnamees
 
chinees
shi luo 蒔蘿
kantonees
si lo
 

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

Samenstelling per 100 gram rauw product

305
kcal
( 1276,1 kJoule)
16
gram
eiwitten
55,2
gram
koolhydraten
14,5
gram
vet
0,7
gram
verzadigd
9,4
gram
enkelvoudig onverzadigd
1
gram
meervoudig onverzadigd
150
mg
omega-3
960
mg
omega-6
Vitaminen
17,7
µg
vitamine A
(2% ADH)
0,4
mg
vitamine B1
(36% ADH)
0,3
mg
vitamine B2
(21% ADH)
2,8
mg
nicotinezuur
(18% ADH)
0,3
mg
vitamine B6
(21% ADH)
10
µg
foliumzuur (B9)
(5% ADH)
21
mg
vitamine C
(26% ADH)
Mineralen
1516
mg
calcium
0,98
mg
koper
16,3
mg
ijzer
1186
mg
kalium
256
mg
magnesium
1,8
mg
mangaan
20
mg
natrium
277
mg
fosfor
12,1
µg
selenium
5,2
mg
zink
 

Bronvermelding update februari 2023

Chemical composition and pharmacological significance of Anethum Sowa L. Root | Saleh-e-In, M.M., Sultana, N., Rahim, M.M. et al. . BMC Complement Altern Med 17, 127 (2017). https://doi.org/10.1186/s12906-017-1601-y Nutritional attributes of herbs | Crop & Food Research Confidential Report No. 1891, L.J. Hedges & CE Lister, april 2007 Dill | Gernot Katzers's Spice pages Dill | Wikipedia (EN/NL) Plant database | The plantlist, Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden Etymologiebank dille | Etymologiebank.nl (M. Philippa, Etymologisch Woordenboek van het Nederlands) Pflanzenliste des Capitulare | Botanischer garten Aachen, biokybernetisches zentrum Anethum graveolens, an Indian traditional medicinal herb and spice | US National library of medicine, S. Jana, G.S. Shekhawat, 2010
slotregel