top
Bulgur
Tarweproduct
Bulgur
 
Koftelik buklgur #1

Bulgur

Bulgur is een tarweproduct, net als couscous, en wordt daar regelmatig mee verward. De basis voor bulgur is de hele tarwekorrel, die wordt gebroken, terwijl couscous wordt gemaakt uit tarwegries, een essentieel verschil in textuur en kookeigenschappen.

Bulgur wordt net als couscous in de regel gemaakt van harde tarwe (durum). Nadat de korrels geweekt zijn, en 20-25 vocht bevatten, worden de korrels gestoomd tot ze zacht zijn, 1 tot 3 uur. Hierna worden de korrels afgekoeld, en gepeld. Pas daarna wordt de tarwe gebroken. De grofheid wordt vaak aangegeven met een nummer, naast de vaak Turkse benaming:

  • #1 fijn (köftelik) - 0,5-1,6 mm
  • #2 middel (midyat of kısırlık) - 1,6 - 2 mm
  • #3 grof (pilavlık) 2,0 - 3,5 mm
  • #4 extra grof (ıri pilavlık of kalın) > 3,5 mm

Alle bulgur is dus voorgekookt. Qua bereiding is bulgur verwant aan rijst, qua smaak aan couscous. Bulgurgerechten zijn vaak pilavs, maar bulgur wordt ook gebruikt in soepen en als vulling. Behalve bulgur van gewone durum tarwe, is er biologische bulgur en bulgur van (meestal biologische) kamut-tarwe.

Gele bulgur, gemaakt van zachte tarwe is de standaard bulgur. Bruine bulgur (esmer) wordt gemaakt van rode tarwe, en smaakt sterker dan gele bulgur, en is elastischer. Wordt onder meer gebruikt voor de bereiding van çiğköfte (ook: çiğköftelık bulgur). Volkoren bulgur (kelepki) is van ongepelde tarwe, volkoren.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Bulgur is tegenwoordig algemeen verkrijgbaar, en in speciaalzaken en via het internet in een groot aantal uitvoeringen. Gebruik de hiervoor gebruikte Turkse termen als leidraad.

Culinair gebruik en bereiding

De bereidingswijze van bulgur verschilt van land tot land. De absorptiemethode is een bereidingswijze die we ook van rijst kennen. De bulgur wordt eerst 20-30 minuten in koud water geweekt om qua volume te verdubbelen. Daarna wordt ze een kwartier in water gekookt, beginnende met koud water. Neem tweemaal zoveel water als bulgur. Na dat kwartier wordt de bulgur 10 minuten te rusten gezet, met gesloten pan, om verder te garen en uit te zetten.

Een tweede bereidingswijze is de risottomethode. Bak de korrel aan in een koekenpan in een goede olie. Voeg er vervolgens beetje bij beetje warme bouillon aan toe. Roer de bulgur steeds even door, zodat deze gelijkmatig gaart, en voeg steeds wat bouillon toe tot de bulgur de juiste garing heeft. Het lekkerste is de bulgur wanneer hij net als risotto 'al dente' is, dus minder gaar dan een couscous.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Hoewel bulgur weinig olie bevat, is het wel gevoelig voor ranzigheid. Bewaar de bulgur daarom (neat als meel of bloem) in een goed afgesloten verpoakking (of bus) op een koele, donkere plek. Mits op de juiste wijze bewaard, blijft onverpakte bulgur een maand of vier goed.

slotregel

Oorsprong en verspreiding

De bakermat voor tarwe zijn de Levant en de hoogvlakten van Syrië. Het zal geen toeval zijn dat bulgur de toon zet in de Armeense, Assyrische, Libanese en Turkse keuken

Babyloniërs, Hettieten en Israëlieten waren 7.000 jaar voor Christus al bekend met tarwe. In de twee daaropvolgende millennia verspreidde de vaardigheid om tarwe te verbouwen en gebruiken vanuit de Vruchtbare sikkel naar de Zwarte zee en naar Griekenland en Italië.

De Oude Egyptenaren waren meesters in het verwerken van tarwe en het baken van brood. De Grieken en de Romeinen namen hun technieken over en verbeterden deze. De Romeinse soldaten waren gek op tarwe, boekweit daarentegen zagen zij als straf.

Door de eeuwen heen heeft bulgur zijn weg gevonden tot ver buiten het Middellandse zeegebied, tot aan China, en India. Ook de Mongoolse strijders van Dzjengis Khan (eind de twaalfde eeuw) kregen een rantsoen van bulgur. De verdere verspreiding vond vooral plaats tussen de veertiende en zeventiende eeuw, toen het Ottomaanse rijk zijn hoogtepunt kende, en zich uitstrekte van Oostenrijk tot aan Baku en de Perzische golf en van Algerije tot de zuidpunt van Ethiopië en Jemen.

*§ =

Taalkundige aspecten, etymologie

Het woord bulgur stamt vermoedelijk van het Arabische búrğul en het Perzische barğūl. De Romeinen noemden graanproducten - niet specifiek bulgur - cereális, afgeleid van Cerēs, de naam van de godin van de landbouw.

Benamingen in diverse talen

engels
bulgur
frans
boulghour
grieks
pourgoúri
turks
bulgur
libanees/tunesisch
borghol
hindi (india)
dalia
arabisch
búrğul, jarish
perzisch
barğūl
[
slotregel

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

Samenstelling per 100 gram rauw product

342
kcal
( 1430,9 kJoule)
12,3
gram
eiwitten
75,9
gram
koolhydraten
18,3
gram
vezels
0,4
gram
waarvan suikers
1,3
gram
vet
0,2
gram
verzadigd
0,2
gram
enkelvoudig onverzadigd
½
gram
meervoudig onverzadigd
23
mg
omega-3
518
mg
omega-6
Vitaminen
3
µg
vitamine A
(0% ADH)
0,2
mg
vitamine B1
(18% ADH)
0,1
mg
vitamine B2
(7% ADH)
5,1
mg
nicotinezuur
(32% ADH)
1
mg
pantotheenzuur
(17% ADH)
0,2
mg
vitamine B6
(14% ADH)
27
µg
foliumzuur (B9)
(14% ADH)
0,1
mg
vitamine E
(1% ADH)
1,9
µg
vitamine K
(3% ADH)
mineralen
35
mg
calcium
0,3
mg
koper
2,5
mg
ijzer
410
mg
kalium
164
mg
magnesium
3
mg
mangaan
17
mg
natrium
300
mg
fosfor
2,3
µg
selenium
1,9
mg
zink
 
slotregel

Bronvermelding update november 2020

History of bulgur production | Pangev Bulgur | Wikipedia (EN/IT) Bulgur | Grains of truth, wheat foods council Bulgur, dry, nutritionfacts (voedingswaarde) | Nutritiondata.self.com