top
Monascus purpureus
Bacterie
Monascus purpureus
Monascus purpureus culturen
Monascus purpureus

Monascus purpureus

De Monascus purpureus is een schimmel die als roodschimmel bekend staat, en onder meer wordt gebruikt in een aantal Chinese producten zoals gefermenteerde rode rijst (hóng qū) en gefermenteerde rode tofu (hóng fǔrǔ).

De schimmel behoort tot het geslacht Monascus, dat op haar beurt tot de Aspergillaceae-familie behoort. Alle schimmels van het geslacht Monascus produceren pigmenten wanneer ze gecultiveerd worden op een zetmeel-substraat:

  • rode pigmenten: rubropunctamine, monascorubramine,
  • oranje pigmenten: rubropunctatine, monascorubrine,
  • gelige pigmenten: monascine en ankaflavine.

Ze hebben de eigenschap het zetmeel in suiker om te zetten, door de vorming van alpha-amylase. De Monascus wordt behalve op rijst op substraten van tarwe, maïs, gerst, gierst en job's tranen gekweekt.

Geschiedenis van de schimmel

De fermentatie van rijst met de Monascus purpureus dateert van de eerste eeuw. Van oudsher wordt hij gebruikt om risjt te fermenteren tot rode rijst, die in grote delen van Zuid-oost-Azie&um;. wordt gebruikt als conserveringsmiddel voor vlees en vis, als kleur- en smaakstof en om wijn of sterke drank mee te maken.

Hij is in het westen bekend geworden door het fundamenteel onderzoek van Tieghem aan het eind van de negentiende eeuw op Java, die de schimmel isoleerde en benoemde. De schimmel wordt in de voedingsindustrie gebruikt als kleur- en conserveringsmiddel en bij de productie van rijstwijn. Er zijn momenteel meer dan vijftig patenten voor Monascus-gerelateerde pigmenten.

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

In Nederland wordt gefermenteerde rode rijst als een kleurgevend voedingsmiddel beschouwd (dus geen kleurstof). Op grond daarvan is het geen E-nummer.

Vanwege het (geringe) risico van besmetting door het micotoxine citrinine is een terughoudende dosering gewenst.

Culinair en recepten

 

Bronvermelding update maart 2020

Monascus purpureus | Wikipedia (EN/FR) Monascus purpureus | auteur Monascus-fermented rice | B. caballero, Encyclopedia of food and health, 2016 UK Elsevier ISBN 978-0-12=384947-2