top
De varkensachtigen
Suina
De varkensachtigen
Varkensachtigen - overzicht
Noordelijke babiroessa - Babyrousa celebensis (VU) ©2023

De varkensachtigen

Suina

Varkens en zwijnen zijn kleine en middelgrote hoefdieren van de Oude Wereld. Ze behoren tot de superfamilie Suina, ook wel de varkensachtigen, net als de pecari's, de varkens van de Nieuwe Wereld.

De Suina is een superfamilie, een onderorde van de Artiodactyla, dat is de orde van de evenhoevigen. De Suina kunnen dankzij hun boventanden goed kauwen, in tegenstelling tot evenhoevigen zoals geiten en herten, die geen boventanden hebben en genoodzaakt zijn hun voedsel te herkauwen.

De meeste evenhoevigen hebben een maag die uit vier kamers bestaat. De Suina hebben een enkelvoudige maag, en zijn daardoor in staat een omnivoor dieet te verteren, wat de Suina bovendien onderscheidt zijn de tenen in plaats van hoeven en de korte stompe poten.

De Suina omvat twee nog levende families, de varkens (en zwijnen) of Suidae en de pecari's of Tayassuidae. Vroeger werden ook de Hippopotamidae, de nijlpaarden, tot de Suina gerekend, maar deze worden nu tot de Cetaceans gerekend, waartoe ook de walvissen en de dolfijnen behoren.

De Suidae zijn de varkens van de Oude Wereld en omvatten tal van zwijnensoorten, waaronder ons wild zwijn (Sus scrofa). Het vleesvarken is een gedomesticeerd dier, vanwege zijn afstamming van het 'moederzwijn' Sus scrofa domesticus genoemd.

Van de oorspronkelijk zeer omvangrijke Suidae-familie zijn nog vijf geslachten in leven, de echte zwijnen of Sus, de bos-zwijnen of Potamochoreus, de reuzen-zwijnen (Hylochoerus), de knobbel-zwijnen (Phaccochoerus) en de hert-zwijnen of Barybousa, waarvan bovenstaande foto, genomen in de Gorantalo in het noorden van Sulawesi.

De pecari's zijn de varkens van de Nieuwe Wereld. De scheidslijn tussen beide was scherp tot de Noord-Amerikaanse pecari's in contact kwamen met door de Europese settlers meegebrachte gedomesticeerde varkens. De afstammelingen van deze varkens worden razorbacks genoemd.

slotregel

Oorsprong en verspreiding

De oudste fossielen van Suina dateren uit het Oligoceen, 20 miljoen jaar geleden, en dateren nog van voor de splitsing van de Suina in varkensachtigehn van de Oude en de Nieuwe Wereld.

Hoe de taxonomie van de Suina in elkaar zit, welke verbanden er zijn, waaruit ze zijn voortgekomen, blijft onduidelijk, mede doordat fossielen op alle noordelijke contingenten zijn aangetroffen. Door uitsterven is de huidige indeling van varkensachtigen van de Oude en de Nieuwe wereld ontstaan, met Suidae in de Oude wereld en de Tayassuidae in de Nieuwe wereld.

Lange tijd zijn de walvissen, de nijlpaarden en varkensachtigen als familie beschouwd, maar naar nieuwe inzichten staan de Suina nu op zichzelf. Maar daarmee zijn er voorlopig gaten in de evolutie van de Suina getrokken.

slotregel

Bronvermelding update december 2024

The evolution of Suidae | L. Frantz e.a. The evolution of Suidae, Annual Review of Animal Biosciences 2016. 4:3.1–3.25
slotregel