Bronvermelding 
Zeevenkel
Zeevenkel is de enige plant in het plantengeslacht Crithmum en is een schermbloemige met een kruipende wortelstok. Het is een halofyt, een meerjarige plant, 25-50 cm hoog, die wordt aangetroffen langs zee aan de vloedlijn en aan de voet van rotsige kusten, ook in ons land.
De plant is uitgerust voor zijn groeiplek aan de kustlijn. De voet van de stengel is verhout, net als de wortels. De bladeren zijn vlezig en eetbaar. Ze zijn ongeveer 7 cm lang .
Van juli tot oktober bloeit de plant met kortgesteelde geelgroene, soms witte bloempjes die in schermen met wel 30 stralen staan. Hij vormt een eivormige, 5-6 mm lange, olijfgroene tot paarse vrucht. Het is een tweedelige splitvrucht met vage, longitudinale ribben. De deelvruchtjes bevatten één zaadjes, dat is omgeven door een sponsachtige structuur met een hoog drijfvermogen. Zodra de vrucht rijp is en open barst, vallen de deelvruchten in zee. Het zeewater voert ze mee en werpt ze (elders) terug op de rotsen, waar ze onder gunstige omstandigheden kunnen ontkiemen. Het duurt gemiddeld zes maanden voor de zaailing ontkiemt. De malse delen van de plant worden vanaf het tweede jaar geoogst.
Zeevenkel staat op zonnige plekken en neemt genoegen met matig voedselrijke, brakke grond. Ze haalt de voor de groei benodigde voedingsstoffen uit vloedmerken en ander organisch aanspoelsel en uit op- en overspattend zeewater. Ze is niet erg vorstbestendig en gedijt het best bij temperaturen boven 12° C.
De voorzover mij bekend, enige plek ter wereld waar de zeevenkel commercieel wordt verbouwd, zijn de percelen van Luca Galeazzi e Francesco Velieri 'Rinci' in de omgeving van Camerano en Portonovo, in het regionale park van het Italiaanse Monte Conero. De zeevenkel komt hier ook van nature voor maar is net als elders beschermd. Zij zijn er in 2015 in geslaagd de zeevenkel te domesticeren. I paccassassi del Conero, de gedomesticeerde zeevenkel, heeft de steun van Slowfood en is opgenomen in de Ark van de Smaak.
Practische zaken
Aankoop en verkrijgbaarheid
Rinci uit het Italiaanse Conero (regio Marche) verwerkt de door haar geteelde zeevenkel in diverse sauzen en smaakmakers, zoals olie, mayonaise en pesto. Rinci is niet de enige producent van paccassassi. Ook Ambrosia biedt paccasassi in olie aan.
Ingelegde zeevenkel is niet alleen een traditioneel gerecht in de Marche, je vindt het ook in Dalmatië (Kroatië) , Griekenland en Montenegro (Baai van Kotor). Het wordt gebruikt als antipasto, bij vis- en vleesgerechten, op pizza's, sandwiches en toast, met vleeswaren, ansjovis, gerookte vis of verse zuivelproducten.
Eén van de beproefde combinaties in Marche is die met de lokale ciauscolo, een salame. Uit fascinatie voor de combinatie met mortadella is daar de paccadella ontstaan, een mortadella waarin de paccassassi al is verwerkt. En Luca Giampaolini uit Ancona, de bedenker ervan voegde er onmiddelijk paccuscolo, een salumi ai paccasassi aan toe.
Volgens welingelichte Britse bronnen is het seizoen voor zeevenkel de periode van mei (jonge scheuten) tot september.
Culinair gebruik en bereiding
De niet verhoute delen van de stengels, de bladeren en de bloemen zij eetbaar. Het smakelijkst zijn de jonge uitlopers en jonge bladeren, die in het voorjaar (mei) geplukt worden. De stengels en bladeren worden veelal al dan niet na droging ingelegd in azijn. De jonge scheuten worden als asperge bereid.
Was de zeevenkel grondig voor gebruik onder koud stromend water. Bereid zeevenkel zoals zeekraal. Stoom de groente bijvoorbeeld enkele minuten boven een pan kokend water en serveer het met gesmolten boter.
Houdbaarheid (bewaaradvies)
Zeevenkel is beperkt houdbaar. Je doet er goed aan om het direct na aankoop of pluk in een vochtige doek of krant te wikkelen en goed koel te bewaren. Het is hooguit enkele dagen houdbaar.
Oorsprong en verspreiding
In ons land is de zeevenkel zeldzaam. Afgezien van een enkele groeiplaats werd de zeevenkel tot het einde van afgelopen eeuw nauwelijks in ons land en in België aangetroffen. Ze profiteert echter van het stijgen van de temperatuur en de populatie is daardoor in de afgelopen decennia groeiende. Desalniettemin staat de zeevenkel hier op de Rode lijst van bedreigde plantensoorten.
Zeevenkel is vanouds geliefd voedsel in Engeland. In de negentiende eeuw werd de verse zeevenkel in mei vanaf het eiland Wigh naar de Londense markten gebracht om aangeprezen te worden als Crest Marine. De zeevenkel van de krijtkust van Dover werd door kinderen geplukt. Charles Dickens klaagde de levensgevaarlijke kinderarbeid aan, enj schreef daar in 1839 in het literaire tijdschrift Bentley's Miscellany een aanklacht over. Sinds 1981 is de wildpluk bij wet verboden.
Hij groeit ook langs de rotskust van Apulia, de hak van Italië, met name in de provincie Lecce, waar ze graag geplukt worden.
Taalkundige aspecten, etymologie
Nomenclatuur
De botanische naam Crithmum heeft niets te maken met krijt, maar komt van het Oudgriekse 'krithe', dat gerst betekent, vanwege de overeenkomst van de vrucht met een gerstekorrel.
Etymologie
In het dialect van het Italiaanse Marche wordt zeevenkel paccasassi genoemd, wat 'tussen de rotsen' betekent. De Engeklse naam samphire is een verbastering van de oude Franse benaming van de plant, l'herbe de Saint Pierre, in het Italiaanse herba di San Pietra. De plant dankt deze naam aan ", aangezien de plant was gewijd aan die Bijbelse visser
