top
Siciliaanse Rhus
Rhus coraria
Siciliaanse Rhus
 
SUMAC | RHUS CORARIA  © 2012
dogruhaber 2015 -->

Syrische rhus

Sumacboom

De Syrische of Siciliaanse rhus is beter bekend onder de geslachtsnaam sumac. Van de vruchten wordt 'zuurkruid' of sumac gemaakt.

De Syrische rhus heeft geveerde bladeren, bestaande uit zeven tot vijftien ovale, dikke, behaarde blaadjes. De bloeiwijze (mei tot augustus) is pluimvormig, met pluimen van 15-20 cm lengte. De bloemetjes zijn gelig van kleur. De steenvruchtjes daarentegen zijn dieprood, en zijn net als de bladeren behaard.

De bloeiwijze is rechtopstaand en trosvormig, een thyrsus. De plant heeft mannelijk of vrouwelijke bloemen. Hij bloeit groen-geel, in de maanden juni en juli. Hieruit ontstaan rode steenvruchten, die in de herfst rijpen, en vaak ook nog in de winter aan de plant hangen, en als wintervoer voor de vogels dient. De sumac verliest overigens wel zijn bladeren, maar tonen eerst nog hun prachtige herfstkleuren, van geel en oranje tot rood.

Alle sumacplanten en -bomen zijn verwant aan de cashewplant, en de familie waartoe ze behoren - de Anacardiaceae - wordt zowel de cashew- als de sumacfamilie genoemd. Een kenmerk van de sumacplanten is de dieprode kleur van diverse delen van de plant, die daarom eeuwenlang werd gebruikt als kleurstof. Ook bevatten de vruchten tannine, die uit de vruchten gewonnen werd voor de leerbewerking. De vraag naar deze kleurstof en leerstof is al lang stil gevallen, en de teelt in sommige delen in het Middellandse Zeegebied daardoor nagenoeg ook. Onder meer op de eilanden Malta en Sicilië. Tegenwoordig worden de planten overal ter wereld als sierplant gebruikt, en voor consumptie verbouwd.

De eetbare gedeelten van Syrische rhus zijn niet alleen de vruchtjes, maar ook de jonge scheuten. De onrijpe besjes worden als kappertjes, in het zuur ingelegd. De meeste rijpe besjes worden gedroogd gebruikt als specerij, of op een vergelijkbare manier als tamarinde gebruikt. Het eetbare gedeelte van de scheuten heeft een malse groene kern. Het gedeelte met een witte kern niet gebruiken! De scheuten worden ontdaan van hun bittere bast, en zowel rauw als gekookt gegeten.

Oorsprong en verspreiding

De Rhus coriaria komt van oorsprong uit de regio Tajikistan, Uzbekistan, en groeit in veel landen in het Midden-oosten, rond de Middellandse zee en in Klein-Azië.

In Italië komt de plant al eeuwen - ook in het wild - voor in Sicilië en in Toscane. De bladeren van de planten die groeien in de bergen bij Palermo bevatten veel tannine, en worden 'masculino' genoemd. Ze werden er omwille van de tannine verbouwd. Die van de hoogvlakte heten 'feminelle', en bevatten aanmerkelijk minder tannine.

Taalkundige aspecten, etymologie

De botanische naam Rhus is afgeleid van het Greekse 'rhous', dat evenals het Latijnse 'rhus' en het Keltische 'rudd' werd gebruikt om de rode kleur van de sumacs te duiden. Het woord sumac zelf is van Semitische oorsprong, en komt onder meer voor in het Arabisch en het Hebreeuws. Coriaria is afgeleid van corrayeur, het Franse woord voor leerbewerking, leerlooierij, en is een verwijzing naar de tanines in deze plant.

Vertaling sumac

engels
sumac or sumach
frans
sumac des corroyeurs
duits
sumach
italiaans
sommacco siiliano
spaans
zumaque
arabisch
samaq سماق
turks
sumak
hindi
 
indonesisch
 
japans
 
vietnamees
 
chinees
 
kantonees
 
 
slotregel

Duurzaamheid

Op de internationale rode lijst van de IUCN is van deze plant (in het wild groeiend) vermeld dat hij kwetsbaar is doordat hij veel geplukt wordt.

slotregel

Bronvermelding update maart 2020

Rhus coriaria | Wikipedia (FR) Rhus coraria | IUCN Red List of threatened species 2016.3 Rhus coraria | S. Thayer, The forager's harvest, Identifying and preparing edible wild plants, 2006 Sicilian sumac, US Department of agriculture | H. W. Wiley, 1905, Commercial Sicilian sumac, US Department of agriculture Rhus coriaria | The IUCN Red list of threatened species 2018-1
slotregel