De bacterië in dit geslacht zijn verantwoordelijk voor de omzetting van plantaardige en dierlijke voeding in (andere) eetbare producten en de conservering van producten (in een gewijzigde vorm). Deze omzetting wordt melkzuurfermentatie genoemd, met als voorbeelden de omzetting van melk in yoghurt, de productie van azijn, bier, kaas en kimchi.

Vaak zijn het specifieke stammen die een proces sturen, zo is de lactobaciullus bulgaricus verantwoordelijk voor de vorming van yoghurt, en de Lactocobacillus acetotolerans voor de vorming van azijn. In een enkel geval is de bacterie zo zpecifiek dat hij vernoemd is naar het product waarin hij herkend is, zoals de Lactobacullis kimchii in kimchi.

Melkzuurbacterië zijn ofwel staafvormig (uitgangsvorm -bacillus) danwel bolvormig (uitgangsvorm -coccus), in de meervoudsvorm -bacilli en -cocci.

Melkzuurbacterië komen ook in ons lichaam voor, onder meer in het darmstelsel.