De suikerbiet is een naaste verwant van de rode biet, maar omdat hij zo hard is, voor de mens niet eetbaar. Om er suiker van te maken worden de bieten gesneden, gekookt en tot sap gemaakt, waarmee het eigenlijke productieproces van de suiker begint.

Suiker raffineren

VERKRIJGBAARHEID

Bietsuiker is in Europa zo algemeen, dat de toevoeging biet achterwege blijft; suiker is bietsuiker tenzij anders vermeld. Alle in ons land verkrijgbare witte én basterduikers zijn uit de suikerbiet verkregen.

In Frankrijk en in Pruisen begon men met onderzoeken naar de winbaarheid van suiker uit bieten, nadat aan het begin van de 17e eeuw was ontdekt dat bieten suikerkristallen bevatten. De doorbraak kwam tijdens de Napoleontische oorlogen. De teelt van 'eigen suiker' moest suiker ook voor de gewone mens bereikbaar maken, Groot Brittanië had een blokkade opgeworpen voor de invoer van rietsuiker vanuit de Cariben. Pas in de twintigste eeuw kon de suikerbiet de concureentie met suikerriet echt aan, door de mechanisatie van de landbouw. In de negentiende eeuw, toen het embargo op rietsuiker na de afloop van de Napoleontische oorlogen was opgeheven, kon bietsuiker de concurrentie met het dan goedkopere rietsuiker niet bolwerken. Het duurde tot laat in de negentiende eeuw, rond 1880 zelfs, voor de suikerbiet in Europa een betekenisvolle bron van suiker was geworden, gehinderd .

Nederland behoorde niet tot de allereerste landen waar de suikerbiet werd verbouwd. In 1858 werd de eerste fabriek in het Brabantse Zevenbergen opgericht. Hun aantal nam spoedig fors toe, maar geleidelijk aan sloot de ene na de andere fabriek zijn poorten vanwege de hoge kosten die gepaard gingen met de technische en chemische vernieuwingen in het raffinage-proces.

Op dit moment kent Nederland nog maar één suikerproducent, de Suikerunie, waar alle Nederlandse bieten in fabrieken bij Dinteloord en Hoogkerk verwerkt worden. De laatste daarnaast nog operationele suikerfabriek in Groningen sloot in 2009 met een laatste bietencapagne haar poorten.

Nederland produceert ongeveer 800.000 ton bietsuiker per jaar, en is daarmee een kleine speler. De belangrijkste producerende landen bevinden zich in de gematigde zones waar de biet verbouwd kan worden, met Rusland en Frankrijk de marktleiders. Andere belangrijk suikerproducenten zijn de Verenigde Staten, Duitsland en Turkije. Wereldwijd wordt circa 250 miljoen ton suiker uit suikerbieten geproduceerd.

Taalkundige aspecten, etymologie

Het woord suiker is afgeleid van het Arabische /sanskriet sjarkara

VERTALING BIETSUIKER

De toenmalige Europese economische gemeenschap (EEG), een organisatie van zes landen, stelde het belang van haar eigen boeren boven die van boeren in de Aziatische en Zuid-Amerikaanse suiker producerende landen, en vaardigde in 1968 importbeperkende maatregelen uit. Dat gebeurde onder de vlag van zelfvoorzienendheid en de noodzaak tot 'marktordening'.

Het directe gevolg er van was dat de Europese suiker verhoudingsgewijs te duur kon zijn, en er enorme winsten konden worden gemaakt in een markt waarin slechts enkele spelers waren. Pas sinds 2006 is er sprake van enige kentering om de suikermarkt gezond te maken en concurrentie toe te staan. Nog altijd ten dele, want de Europese gemeenschap (EG) heeft een tariefmuur opgetrokken om de eigen suikerindustrie te beschermen.

Vanaf 2015 zal de markt beperkt toegang geven aan producenten uit de minst ontwikkelde landen (Afrika, Caraïben en Stille oceaan landen). In 2017 zal de EG de productiequota afschaffen. Door recente saneringen is het suikerbietenareaal in Europa in de afgelopen jaren teruggebracht met 800.000 hectare.

SAMENSTELLING PER 100 GRAM  (IN POT)