Hiermee verschilt de Japanse keuken in zijn uitwerking gigantisch van die van het grote buurland China, alhoewel beide uitgaan van hun natuurlijke bronnen. Dat zijn voor Japan met zijn enorme kustlijn vanzelfsprekend de producten uit zee. Tijdens de Edo-periode (zie hierna) rustte op het eten van viervoetigen in Japan een absoluut taboe. Desondanks bleven runderen voor hun vlees gehouden worden.

Tot de meest bekritiseerde eetgewoonten hoort het eten van walvis en weekschildpadden; een kritiek die vooral van buiten Japan komt. Japan betrekt zijn walvisvlees vooral van derde-landen (Australië en Ierland).

In 2013 heeft de Japanse keuken van de Unesco 'Intangible Cultural Heritage status' gekregen.

Hoewel het niet gebruikelijk is om de Japanse keuken in te delen naar regio, zijn er in Japan wel degelijk regionale verschillen die de gastronomie inkleuren. Er is geen uit de ban spingende regionale keuken (kyōdo ryōri 郷土料理), al zijn wel zeer unieke, regionale gerechten, of het moet de sterk door de Chinese en andere Zuidoost-Aziatische keukens be&ïnvloede Okinawa keuken (沖縄料理) zijn.

Er was sprake van intensief handelsverkeer met China en Korea, en de Portugezen, Spanjaarden en de Nederlanders hadden er hun handelsmissies, en hun missionarissen. In het bijzonder in deze periode stond Japan open voor invloeden van buiten af. Tijdens de erop volgende Edo periode werden alle handelsrelaties met de buurlanden abrupt en absoluut verbroken en verkeerde het land in groot isolement.

De Momoama-periode stond in het teken van eenwording en expansie. Pogingen om Korea en daarna China te veroveren mislukte jammerlijk. De man die Japan wist te verenigen en zijn zinnen had gezet op de verovering van China, Toyotomi Hideyoshi, is volgens de overlevering één van Japans opmerkelijkste mannen geweest. Onder zijn heerschappij werd een nieuw overheidssysteem ingericht. Hij verwelkomde naast de al aanwezige Portugezen (sinds 1543) ook de Spanjaarden (1587), maar deed in 1597 het Christendom in de ban omdat missionarissen de dood van tienduizenden mensen op hun geweten zouden hebben. Onder zijn bewind verwelkomde shogun Tokugawa Ieyasu in 1609 desondanks de Nederlanders welkom.

Zij zouden later een belangrijke, maar tevens dubieuze rol spelen.