- Home |
- Pepers en schijnpepers |
- Piperaceae |
- Piper borbonense |
Voatsiperifery peper
Onder cubeb worden de West-Afrikaanse peper (Niger guineense) en de Javaanse 'echte cubeb' (Piper cubeba) verstaan. Op de overeenkomst met deze laatste wordt gedoeld, de besjes van de 'echte' cubeb en de voatsiperifery lijken wel op elkaar, al zijn de cubeb-besjes aanzienlijk groter.
De Piper borbonense is een parasitaire, houtige klimplant uit het Piper-geslacht. Hij komt uitsluitend in de vochtige tropische bossen op en nabij Madaskar voor. Hij wordt normaal gesproken 5-10 meter hoog, maar reikt gemakkelijk veel hoger. De 'stam' heeft een dikte van 4-5 cm aan de voet.
De plant heeft mannelijke óf vrouwelijke bloemen, nooit beide tegelijk. De plant vormt bloemen over de hele lengte van de liaan, die uit segmenten bestaat. Daaruit ontwikkelen zich de vruchten, die in het Nederlands peperbesjes worden genoemd, hoewel het steenvruchten zijn.
De vruchtjes (voa) rijpen oranje tot vuurrood en zijn nog geen 5 mm groot. Ze worden eenmaal per jaar geoogst, wanneer ze nog oranje-rood zijn. Het plukken is geen eenvoudige opgave, vooral niet het plukken van de vruchtjes aan het einde van de rank, hoog in de boom waarin deze zijn weg heeft gevonden. Na droging zijn de peperkorrels gemiddeld 3 mm groot, met een 5-6 mm lang steeltje. Gedroogd zijn ze net als gewone zwarte peper gerimpeld, en bruin-zwart van kleur.
Practische zaken
Aankoop en verkrijgbaarheid
Voatsiperifery is als witte peper (rijpe vrucht), zwarte peper (onrijpe vrucht) en rode peper (rijpe vrucht) te koop. Zo zeldzaam als veel kruiden-sites Voatsiperifery doen geloven, is hij niet, hij is wel exclusief in de zin dat hij uitsluitend uit Madagaskar komt, en afhankelijk van de oogst in Madagaskar. El Niñ, de klimaatverandering, speelt de boeren de afgelopen seizoenen danig parten.
Bewaar de peperkorrels op een donkere plek, koel (< 25°) en droog.
Culinair gebruik en bereiding
Het is een aromatische peper die doet denken aan de sansho en de szechuanpeper. Combineert uitstekend met varkensvlees en lamsvlees, gegrilde vis, visbereidingen met kokos, chocolade en fruit.
Oorsprong en verspreiding
De plant groeit ook op Mascarenen, de eilandengroep voor de kust van Madagaskar in de Stille Oceaan: Rénion, Mauritius en de Seychellen. De plant komt niet of nauwelijks voor op het vasteland van Afrika, behalve sporadisch in Zuid-Afrika. Hij is ook bekend onder de botanische namen Cubeba borbonensis, Piper pachyphyllum en Piper pyrifolium.
De schaduwzijde van het succes van de wilde tsiperifery is dat het plukken van de peper schade berokkent aan zowel de planten zlf als aan de habitat waarin ze groeien. De traditionele duurzame oogst op lage intensiteit van het pepertje als medicijn is in de afgelopen jaren veranderd in een soms ongecontroleerde rooftocht. Het gaat (soms) zelfs zo ver dat de bomen waaraan de ranken groeien, gekapt worden om de (te) hoog reikende trossen te kunnen kappen 6). Onverantwoord.
Weet dat de armste lokale bevolkingsgroepen slechts 2% ontvangen van de prijs in de winkel. Het is een goed teken dat getracht wordt de peper te domesticeren en zo de wildgroei te beschermen. Eén van de doelstellingen is de positie van boeren te beschermen om betere prijzen te kunnen bedingen. Nu is er vaak geen sprake van 'boeren' maar van individuele bosbewoners die een centje proberen te verdienen door peper aan te bieden aan inkopers.
In het Malagasy , voatsiperifery is a combination of voa (“fruit”), and tsiperifery, (“which makes wounds disappear”).
Taalkundige aspecten, etymologie
De naam voatsiperifery is een samenvoeging van twee Madagaske woorden: 'voa' - waarmee de besjes worden aangeduid - en 'tsiperifery' de medicinale betekenis "dat wonden heelt"
Benamingen in diverse talen
lingue poivre
Gezondheidsaspecten
Voedingswaarde, gezondheidsrisico's
Samenstelling per 100 gram rauw product
Culinaire aspecten
Bronvermelding update maart 2025
Respecteer het copyright !