CALAMONDIN
De calamondin (Citrus mitis of madurensis) is een van origine doornige, groenblijvende plant die 2 tot 7,5 meter hoog wordt. De calamondin is diepwortelend en vertakt laag bij de grond. Wanneer de plant wordt geteeld is dat vaak op een onderstam en heeft hij weinig tot geen dornen.
Wanneer de calamondin rijpt, wordt de schil oranjerood, en toont de vrucht zijn ware 'mandarijnengezicht'. Het is een hybride van de mandarijn (Citrus reticulata) en de kumquat (Citrus japonica)
De plant is hermafrodiet, en bestuift zichzelf. De bloemen staan solitair, paarsgewijs of gedrieën aan het uiteinde van de twijgjes van de dicht vertakte struik. De ovale bladeren zijn sterotyp voor een citrusblad: glanzend groen aan de bovenzijde en mat en geelgroen aan de onderzijde. Ze zijn heel aromatisch.
De vrucht is rond, enigszins afgeplat en heeft een doorsnede van gemiddeld 5 cm. Hij bevat een gering aantal, kleine zaadjes. De olieklieren op de schil zijn duidelijk zichtbaar, en geven de schil een gespikkeld uiterlijk. De vruchtsegmenten (partjes) zijn moeilijk, zeg maar niet van elkaar te scheiden.
De schil van een vers geplukte vrucht bevat veel etherische olieën, waaronder 0,15% ascorbinezuur, en smaakt verrassend zoet voor de voor de overige vrij zure vrucht.
VERKRIJGBAARHEID EN AANKOOP
De vrucht is in ons land niet verkrijgbaar, tenzij uit eigen teelt. De plant is goed houdbaar in ons klimaat doordat ze vaak op de redelijk koudebestendige onderstam van de Citrus trifoliata zijn geënt. Het is raadzaam om de plant 's winters binnen te zetten.
Culinair gebruik en bereiding
De vrucht wordt zelden als handfruit gegeten, maar verwerkt tot sap dat net citroen- en limoensap ook in de keuken gebruikt. Het sap wordt veelal van de nog onrijpe vrucht gemaakt, door deze te persen. Verwijder de zaden, en voeg suiker toe. Een verhouding van 3 delen suiker op 4 delen sap geeft een sap van 60° Brix.
Calamansi is goed te combineren met kwark en yoghurt, en in de patisserie.
Houdbaarheid (bewaaradvies)
Net als mandarijnen zijn calamondins beperkt houdbaar, hoogstens 2 weken. De de optimale bewaartemperatuur van 9-10° is het vochtverlies na 2 weken slechts 5-6%. Bij kamertemperatuur is de vrucht na 2 weken uitgedroogd en vaak ook beschimmeld.
Oorsprong en verspreiding
De vrucht is vooral op de Philippijnen erg populair, en al vroeg beschreven. De commerciële teelt is geconcentreerd op de Philippijnen. Het is één van de meest verkochte citrusplanten (sierplant).
Taalkundige aspecten, etymologie
VERTALING CALAMONDIN
DE ANATOMIE VAN DE VRUCHT
De schil is de buitenste beschermende laag van de vrucht en heeft veel smaak. Hij bevat klieren die een geurige olie afgeven. Als de schil wordt gebogen, barsten deze olieklieren open en geeft de schil zijn olie vrij.
Onder de schil zit een bittere witte onderschil die veel pectine bevat. Dit sponsachtige witte weefsel heeft een licht bittere smaak, en wordt met de schil verwijderd en wordt niet rauw gegeten. De onderschil zorgt ervoor dat het vruchtbeginsel, dat bestaat uit 6-10 compartimenten, wordt beschermd en niet uit droogt. Ieder compartiment bestaat uit vrucht en zaadjes, omhuld door een sterk membraan.
Gezondheidsaspecten
Voedingswaarde, gezondheidsrisico's
Er zijn relatief weinig data die betreking hebben op de voedingswaarde en samenstelling van de calamondiun. Onderstaande gegevens zijn afkomstig uit verschillende bronnen, en daarom niet betrouwbaar.
Samenstelling per 100 gram rauw product
Bronvermelding update maart 2020
